yazıcılar

İÇİNDEKİLER
AÇIKLAMALAR iii
GİRİŞ 1
1. NOKTA VURUŞLU (DOT MATRIX) YAZICILAR 3
1.1. Nokta Vuruşlu Yazıcıların Yapısı ve Çalışma Prensibi 4
1.2. Nokta Vuruşlu Yazıcıya Ait Aksesuarlar 6

1.2.1. Alttan İtmeli Traktör (Bottom Push Tractor) 7
1.2.2. Çekme Traktörü (Pull Tractor) 7
1.2.3. Tekli Kağıt Besleme Ünitesi (Cut Sheet Feeder) 7
1.2.4. Rulo Kağıt Ünitesi (Roll Paper Stand) 7
1.3. Nokta Vuruşlu Yazıcıya Ait Teknik Özellikler 8
1.3.1. Yazma Hızı (CPS) 8
1.3.2. Form Yırtma (TEAR) 8
1.3.3. Kağıt Park Etme (PARK) 8
1.3.4. Karakter Sıklığı (CPI) 8
1.3.5. Yazıcı Genişliği 8
1.3.6. Formun Başlangıcı (TOF) 9
1.3.7. Emülasyon (Emulation) 9
1.3.8. MTBF 9
1.3.9. MVBF 9
1.4. Nokta Vuruşlu Yazıcıya Ait Tuş Menüsü 9
UYGULAMA FAALİYETİ 11
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 16
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 17
2. MÜREKKEP PÜSKÜRTMELİ (INK JET) YAZICILAR 17
2.1. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcıların Yapısı ve Çalışma Prensibi 18
2.1.1. Isıl Kabarcık Püskürtme (Thermal Bubble Jet) Yöntemi 19
2.1.2 Piezo Elektrik Yöntemi 20
2.2. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılara Ait Aksesuarlar 21
2.2.1. Otomatik İki Taraflı Baskı Aksesuarı 21
2.2.2. Küçük Kağıt Tepsili İki Taraflı Baskı Aksesuarı 22
2.2.3. Kağıt Tepsisi 22
2.3. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılara Ait Teknik Özellikler 22
2.3.1. Ppm (page per minute) 22
2.3.2.GPPM (graphic page per minute) 22
2.3.3. Tampon bellek:(Buffer Memory) 22
2.3.4. DPI (Dots Per Inch / Inch başına nokta sayısı) 23
2.3.5. Isınma Zamanı 23
2.4. All In One (Çok Fonksiyonlu) Yazıcılar 23
2.4.1. Amaçlarınıza Uygun Özellikler 23
2.4.2. All In One Yazıcılara Ait Tuş Menüsü 24
UYGULAMA FAALİYETİ 25
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 27
ÖĞRENME FAALİYETİ-3 28
3. LAZER VE TERMAL YAZICILAR 28
3.1. Lazer Yazıcıların Yapısı ve Çalışma Prensipleri 29
i

3.1.1. Adım Adım Çalışma Prensibi 30
3.2. Lazer Yazıcılara Ait Teknik Özellikler 31
3.2.1. Baskı Dili Emülasyonları (Printer Language) 31
3.2.2. GDI 31
3.2.3. PCL (Printer Control Language) 31
3.2.4. Adobe PostScript 32
3.2.5. Isınma Zamanı 32
3.2.6. Aylık Maks. Kapasite (Duty Cycle) 32
3.3. Termal (Isıl) Yazıcılar 32
3.3.1. Termal Yazıcı Çeşitleri 32
3.3.2. Termal Transfer Ribon 33
3.3.3. Termal Transfer Yazıcı Çalışma Prensibi 34
UYGULAMA FAALİYETİ 35
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 37
MODÜL DEĞERLENDİRME 38
CEVAP ANAHTARLARI 39
ÖNERİLEN KAYNAKLAR 40
KAYNAKÇA 41
ii

AÇIKLAMALAR

KOD 481BB0017
ALAN Bilişim Teknolojileri
DAL/MESLEK Alan Ortak
MODÜLÜN ADI Yazıcılar
MODÜLÜN TANIMI Yazıcı çeşitleri ve yapılarının tanıtılarak bu yazıcıların bilgisayara montajının anlatıldığı bir öğrenme materyalidir.
SÜRE 40/8
ÖN KOŞUL Monitörler modülünü almış olmak.
YETERLİK Bir yazıcıdan çıktı alabilmek için gerekli yazıcı ayarlamalarını ve yazıcı ile bilgisayar arasındaki bağlantılar yapabileceksiniz.
MODÜLÜN AMACI Genel Amaç
Bu modül ile gerekli ortam sağlandığında yazıcıları kullanabilmek için gerekli bağlantıları ve ayarlamalar yapabileceksiniz.
Amaçlar
> Nokta vuruşlu yazıcıyı bilgisayara bağlayarak kartuşunu takabilecek ve çıktı almaya hazır hale getirebileceksiniz. > Mürekkep püskürtmeli yazıcıyı bilgisayara bağlayarak kartuşunu takabilecek ve çıktı almaya hazır hale getirebileceksiniz. > Lazer yazıcıyı bilgisayara bağlayarak kartuşunu takabilecek ve çıktı almaya hazır hale getirebileceksiniz.
EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI Donanım :Yazıcı çeşitleri ve çalışır vaziyette bir bilgisayar.
Ortam: Laboratuvar ortamı
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Modül içinde ve sonunda verilen öğretici sorularla edindiğiniz bilgileri pekiştirecek, uygulama örneklerini ve testleri gerekli süre içinde tamamlayarak etkili öğrenmeyi gerçekleştireceksiniz. Sırasıyla araştırma yaparak, grup çalışmalarına katılarak ve en son aşamada alan öğretmenlerine danışarak ölçme ve değerlendirme uygulamalarını gerçekleştirin.
iii

iv

GİRİŞ
Sevgili Öğrenci,
Teknolojinin her geçen gün hızla ilerlediği bu zamanda, çağın gerisinde kalmama adına en yeni ve en geçerli teknolojik ürün olarak kabul edilen ve çağımızın vazgeçilmezi olan bilgisayar teknolojisini toplum olarak ne derecede kabullendiğimiz, millet olarak gelişmişliğimizin direk göstergelerinden birisi olacaktır.
Günümüz Türkiye'sinde birçok eve artık bilgisayar girmiştir. Bu bilgisayarlar ile insanlar işlerini artık daha kolay bir şekilde yapmaya başlamış, internetin yaygınlaşmasıyla hem bilgiye çok kolay bir şekilde ulaşarak zamandan kazanmış hem de bilgisayarı bir eğlence aracı olarak kullanmışlardır.
Bilgisayarı faydalı kullanabilmemizde çevre birimlerinin etkisi tartışılmazdır. Bunların en önemlisi ise belki de yazıcılardır. Daha önce yaygın olarak kullanılan daktilolar, bilgisayarların yaygınlaşmasından sonra yerini yazıcılara bırakmıştır. Bilgisayar aracılığıyla hazırladığımız belgelerin kağıt üzerine aktarılmasında yazıcıların payı tartışılmazdır.
Bilgisayar kullanımının günden güne yaygınlaşması ve neredeyse bütün bilgisayar destekli yazım işlerinde yazıcıların kullanılması ile bu cihazların kullanımı her geçen gün artmaktadır. Farklı ihtiyaçlar doğrultusunda farklı tipte yazıcıların üretilmesi, doğal olarak yazıcı kavramının sınıflara ayrılmasına neden olmuştur.
Bu modül sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile baskı alanında her türlü işlerinizi yapmak için vazgeçilmez olan yazıcı çeşitleri ile ilgili temel bağlantıları ve gerekli ayarlamaları yapabileceksiniz.
1

2
2

ÖĞRENME FAALİYETİ-1

AMAÇ

J

Bu öğrenme faailyeti ile nokta vuruşlu yazıcıları tanıyacak ve gerekli ortam sağlandığında nokta vuruşlu yazıcıların bilgisayar bağlantısını gerçekleştirebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:
> Nokta vuruşlu yazıcıların kullanış amaçlarını araştırınız.
> Piyasada bulunan nokta vuruşlu yazıcı markalarını ve bunlara ait çeşitli
modellerin özelliklerini araştırınız.
Araştırma işlemleri için internet ortamı ve yazıcıların satıldığı mağazaları gezmeniz gerekmektedir. Yazıcıların kullanım amaçları için ise bu yazıcıları kullanan kişilerden ön bilgi edininiz.
1. NOKTA VURUŞLU (DOT MATRIX)
YAZICILAR
Nokta vuruşlu yazıcılar (Dot Matrix Printers), matris şeklinde düzenlenmiş baskı iğnelerini bilgisayardan gelen veriler doğrultusunda elektromıknatıs yardımıyla kâğıt ile yazıcı kafası arasında gergin duran şeride nokta vurarak baskı yapan yazıcılardır.



Resim 1.1: Nokta vuruşlu yazıcı ve sürekli form kağıdı
Nokta vuruşlu yazıcıların renkli olanları da vardır. Yazma şeritleri birkaç renkten oluşan modeller, renk gerektiren grafikler için kullanılır. Renkli nokta vuruşlu yazıcılar sınırlı sayıda renkleri elde etmek için kullanılır. Nokta vuruşlu yazıcılar kenarlarında delikler bulunan, "sürekli form" adı verilen kâğıtlara baskı yapabildikleri gibi normal kâğıt üzerine de baskı yapabilirler.

3
3

Sınırlı çözünürlük ve grafik yetenekleri, gürültülü çalışmaları, düşük hızları gibi olumsuz özellikleri olan bu tür yazıcılar; sadece harf ve rakamlardan oluşan, baskı gereksinimi olan muhasebe kayıtlarının basılması gibi işlerde halen kullanılırlar.
1.1. Nokta Vuruşlu Yazıcıların Yapısı ve Çalışma Prensibi
Nokta vuruşlu yazıcılar, kâğıt üzerinde bir karakteri belli sayıda nokta kalıbı basarak oluşturur. Baskı kalıpları yazıcının belleğinde tutulur. Bir karakter basılacağı zaman kalıp bellekten alınır, daha sonra da yazma kafasına iletilir. Yazma kafası üzerinde bulunan iğneler, alınan karaktere bağlı olarak şerit üzerine baskı yapar.




1.
2. 3. 4. 5. 6.

Resim 1.2: Yazıcı İç Yapısı
Şerit (Kartuş üzerindeki Siyah Bant) (Resim 1.4) Adım Motor (Yazma Kafasını hareket ettirir.) Yazma Kafası ( Üzerinde iğneler bulunur) Güç Kaynağı (Sisteme enerji sağlar) Silindir (Kâğıdı hareket ettirir.) Kâğıt (Çıktı alınacak form)

Nokta vuruşlu yazıcılarda iki tür yazma kafası kullanılır. Bunlar; manyetik ve elektromanyetik esaslara göre çalışan yazma kafalarıdır. Her ikisinin de çalışma mantığı aynıdır ve iğnenin şerit üzerine vurmasını sağlamaya yöneliktir. Fakat manyetik yazma kafaları daha hızlı olduğundan daha profesyonel basım işleri yapan yerlerde kullanılmaktadır.

4
4



Resim 1.3: Yazma kafası
Yazma kafası bir adım motoru tarafından bir dişli, kayış ya da daha farklı bir yöntemle yatay olarak hareket ettirilir. Bu sayede yazıcı kafa yatayda istenilen her konuma getirilebilir. Dikey doğrultuda kafa hareket etmez, bunun yerine kâğıt dikey doğrultuda hareket eder. (Resim 1.3)



Resim 1.4: Şerit kartuş
Vurucu iğneler bir sütun şeklinde sıralanmıştır. Bu iğneler, bir satır boyunca alınan veriye bağlı olarak öne çıkarlar. Böylece istenilen karakterlerin kâğıt üzerine baskısı yapılmış olur. Vurucu iğneler, şerit üzerinde bulunan mürekkebin kâğıt üzerine yapışmasını sağlar. Yazma kafası üzerindeki iğne sayısı ne kadar çok olursa baskı kalitesi de o kadar kaliteli olacak demektir. Yazma kafası 24 pin olan nokta vuruşlu yazıcıların 9 pin olan yazıcılara göre daha kaliteli baskı yapmasının nedeni de budur. Bu yüzden, yazıcılarda pin sayısının artmasıyla birlikte fiyatı da artmaktadır. Nokta vuruşlu yazıcılarda fiyatı etkileyen diğer önemli faktörler ise saniyede basılan sayfa sayısıdır.

5
5



Resim 1.5: Elektrik akımının oluşturduğu manyetik alandan dolayı, iğne hareket ederek şerit üzerindeki mürekkebi kağıt üzerine aktarır.
9 pinli ve 24 pinli yazma kafalarının yanı sıra, bazı profesyonel çalışmalarda kullanılan 18 pinli yazma kafasına sahip yazıcılar da vardır. 9 pin yazma kafaları bir kolonda 9 iletim iğnesi, 24 pin yazma kafaları, her birinde 12 adet olmak üzere iki kolonda 24 iletim iğnesi ve 18 pin yazma kafaları da her birinde 9 adet olmak üzere 2 kolonda 18 iletim iğnesi kullanır. (Resim 1.6)


























































Resim 1.6: İğne Çeşitleri

Resim 1.7: İğnelerle Yazılmış harf

Nokta vuruşlu yazıcılarda, her kolonda bulunan noktalar arasındaki mesafe, yazıcının yazma çözünürlüğünü gösterir.
Tüm yazıcılarda olduğu gibi nokta vuruşlularda da bir tampon bellek bulunmaktadır. Bu bellek yazdırılacak dosyanın önce bilgisayardan yazıcıya aktarılmasını sağlar. Böylece yazdırma işlemi daha hızlı bir şekilde yapılır. Nokta vuruşlular için bu bellek genel olarak 4 KB ile 32 KB arasındadır.
1.2. Nokta Vuruşlu Yazıcıya Ait Aksesuarlar
Aksesuarlar, yazıcıdan ayrı olarak satılan ve yazıcının kullanım kolaylığını artıran yardımcı parçalardır.

6
6

1.2.1. Alttan İtmeli Traktör (Bottom Push Tractor)
Yazıcının kâğıt besleme kabiliyetini arttırır. Alttan itmeli traktör ile yüksek hacim gerektiren sürekli form çıktı ihtiyaçları, düz kâğıt yolu ve güvenilir kâğıt besleme özellikleri ile kolayca karşılanabilir.

Resim 1.8: Alttan İtmeli Traktör 1.2.2. Çekme Traktörü (Pull Tractor)
Yazıcıya daha ileri çok yönlü kullanım kabiliyeti ve esneklik özellikleri katar.



Resim 1.9: Çekme Traktörü
Traktör (Tractor): Sürekli form kâğıdının takıldığı, formu deliklerinden tutup ilerleten mekanizma.
1.2.3. Tekli Kağıt Besleme Ünitesi (Cut Sheet Feeder)
Tekli ya da önceden basılı dökümanların otomatik olarak beslenmesini sağlayarak yazıcının kağıt yönetim kabiliyetini ve esnekliğini arttırır.
1.2.4. Rulo Kağıt Ünitesi (Roll Paper Stand)
Rulo kâğıt ünitesi, sayfa uzunluğu ile ilgili kısıtı ortadan kaldırdığı için çıktı boyutunda baskı imkânı sağlar. Bu sayede hem daha az kağıt kullanırken hem de kullanıcının kayıp zamanını minimize etmiş olursunuz.

7
7

1.3. Nokta Vuruşlu Yazıcıya Ait Teknik Özellikler
1.3.1. Yazma Hızı (CPS)
Bir nokta vuruşlu yazıcının hızı, CPS (Character per second) dediğimiz saniyede bastığı karakter sayısı ile ölçülür. Üreticiler genellikle taslak kalitesindeki (Draft Quality) baskı hızını verirler. Aynı yazıcının mektup kalitesindeki (Letter Quality) veya mektup kalitesine yakın (Near Letter Quality) yazı tiplerini basması çok daha uzun zaman alabilir.
1.3.2. Form Yırtma (TEAR)
Form yırtma özelliği yazdırılan sürekli form sayfalarının kâğıda zarar vermeden veya yazıcıyı ayarlamadan koparılabilmesini sağlar. Formları durdururken form yırtma özelliği menüden seçtiğiniz bir süre sonunda, otomatik olarak kâğıdı kaydırarak delikleri (açma kapağı altında bulunan) yırtma çubuğuyla hizalar.
1.3.3. Kağıt Park Etme (PARK)
Kağıt park özelliği sürekli formu yazıcıdan çıkarmadan tek sayfa yazdırmaya geçmenizi sağlar. Tek sayfa yazdırmak istediğinizde, sürekli form kâğıdı, kâğıt yolundan çekmek için yazıcınız bu özelliği destekliyorsa PARK düğmesine basmanız ve sonra sayfa kılavuzunu kaldırıp sayfayı yükleyerek yazdırma görevini göndermeniz yeterlidir.
1.3.4. Karakter Sıklığı (CPI)
Karakter sıklığı, her satırda kaç karakter yazdırılacağını belirler. Her karakter için inç başına karakter (CPI) cinsinden belirli bir sabit genişlik (10 - 20) seçebilirsiniz. Daha yüksek cpi ayarları genellikle hesap tablolarında kullanılır.
1.3.5. Yazıcı Genişliği
Yazıcının içine alabileceği kâğıdın genişliğini gösterir. Nokta vuruşlu yazıcılarda kolon cinsinden verilir. Belli bir harf sıklığında, yazıcının bir satıra yazabileceği en çok harf sayısını verir. 10 cpi harf sıklığı esas alındığında 2 temel standart vardır: 80 kolon (dar yazıcı); 136 kolon (geniş yazıcı).





Resim 1.10: 80 Kolon Dar Yazıcı

Resim 1.11: 136 Kolon Geniş Yazıcı

8

1.3.6. Formun Başlangıcı (TOF)
Formun başlangıcı (TOF) yazdırmaya başlama konumunu belirler. Fabrika çıkışı varsayılan ayar en üstten 1 inçtir. TOF (Top of Form) tek bir yazdırma işi veya tüm yazdırma işleri için olarak 1/180 inçlik aralıklarla değiştirilebilir. Toplam ayarlama miktarı, kâğıt sıkışmalarını önlemek için sınırlandırılmıştır.
1.3.7. Emülasyon (Emulation)
Uyumluluk, öykünme. Yazıcının piyasada standart olarak kullanılan komut dillerinden hangileriyle sorunsuz çalışabildiğini gösterir. Bu, nokta vuruşlu yazıcılarda genellikle IBM Proprinter veya Graphics Printer ve Epson FX veya LQ olur.
1.3.8. MTBF
Ortalama arızasız çalışma süresidir.
1.3.9. MVBF
Ortalama arızasız yazılan satır sayısıdır.
Not: Buradaki ifadeler ve ayarlamalar yazıcı markalarına göre farklılık gösterebilir. Daha çok bu özelliklerin ne işe yaradığına dikkat etmelisiniz.
1.4. Nokta Vuruşlu Yazıcıya Ait Tuş Menüsü


GÖSTERGELER DURUM ANLAMI
SEL (SEÇ) AÇIK Yazıcı Çevrimiçi (Yazdırabilir)

KAPALI Yazıcı Çevrimdışı (Yazdıramaz)

Yanıp Sönüyor Alarm gösterge ışığıyla birlikte yanıp sönüyorsa yazdırmaya devam edilemez.
ALARM AÇIK Kağıt Yok

KAPALI Kağıt Mevcut

Yanıp Sönüyor Kağıt Sıkışması Alarm Durumu


Sel gösterge ışığıyla birlikte yanıp sönüyorsa yazdırmaya devam edilemez.


Yüksek Sıcaklık Alarm Durumu
MENU (MENÜ) AÇIK Menü Yazdırma Modu

KAPALI Normal Yazdırma Modu

Yanıp Sönüyor Yüksek Sıcaklık Belirtisi

9
9

QUIET (SESSİZ) AÇIK Sessiz Yazdırma Modu (Daha yavaş yazar)

KAPALI Normal Hızda Yazdırma Modu

Yanıp Sönüyor Yüksek Sayıda Çok Parçalı Yazdırma Modu
POWER (GÜÇ) AÇIK Yazıcı AÇIK

KAPALI Yazıcı KAPALI

Yanıp Sönüyor Düşük Güç Tüketimi Modu

DÜĞMELER DURUM ANLAMI
SEL (SEÇ) Çevrimiçi Yazıcıyı çevrimiçi yapar.

Çevrimdışı Yazıcıyı çevrimdışı yapar ve alarm durumunu iptal eder.
SHIFT (DEĞİŞTİR) Düğmelerden herhangi biriyle birlikte farklı bir görev üstlenmek için kullanılır.
LF (SAYFA BESLEME) Çevrimiçi Kâğıdı bir satır besler. Düğmenin basılı tutulması sürekli satır besleme ile sonuçlanır.

Çevrimdışı Kâğıdı bir satır besler. Düğmenin basılı tutulması sürekli satır besleme ile sonuçlanır.
FF /LOAD (FORM BESLEME/YÜKLE) Çevrimiçi ve çevrimdışı sürekli Formlar modu Sonraki sayfanın ilk satırına kadar sürekli form beslemesi yapılır.

Çevrimiçi ve çevrimdışı Elle tek sayfa modu Sayfayı çıkarır.
TEAR Çevrimiçi Sürekli Formlar Modu Sürekli formu kesme konumuna getirir. Düğmeye tekrar basılır veya veri alınırsa form orijinal konumuna geri getirilir.

Çevrimiçi Elle tek sayfa modu Etkisiz

Çevrimdışı Etkisiz
PARK Sürekli Formlar Modu Sürekli form konumundaysa formu geri almak ve tek sayfa moduna geçmek için bu düğmeye basın.
Not: Burada belirtilen menü açıklamaları yazıcı marka ve modellerine bağlı olarak farklılıklar gösterebilir.
10

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları

Öneriler



YAZICI BAĞLANTILARININ YAPILMASI

Yazıcınızın ve bilgisayarınızın güç düğmesinin kapalı olduğundan emin olunuz.

Paralel bağlantı kablonuzun bir ucunu yazıcınıza, diğer ucunu bilgisayarınıza takınız.

>
>
>

Yazıcınızı yerleştirmek için sağlam ve düz bir yüzey kullanın. Kâğıt silindir kolu ve çeşitli kağıt besleme yollarına kolay erişim için yazıcınızın çevresinde yeterince boşluk bulunmasına dikkat ediniz.
Yazıcınızı kapatıp açma arasında en az 5 saniyelik bir süre bırakın.
Paralel bağlantı kablonuzun IEEE 1289 uyumlu bir kablo olmasına dikkat ediniz.




> Yazıcı USB'den bağlanıcaksa uygun bir USB kablosunu yazıcıya bağlayın. Sonra kabloyu bilgisayarınıza takın.

>
>

USB kablonuzun USB 2.0 uyumlu korumalı bir kablo olmasına dikkat ediniz. Paralel ve USB yazdırmayı bir arada kullanmayın.




> Güç kablosunu yazıcının arkasındaki girişe ve sonra topraklanmış bir elektrik prizine takınız.

>

Güç kablosunu prize takarken dikkatli olunuz.


İşlem Basamakları Öneriler
11

YAZICI KARTUŞUNUN TAKILMASI

> Yazıcınızın ve bilgisayarınızın kapalı olduğundan emin olunuz.

Açma kapağını açın ve yazdırma kafasını ortalayın.

Yeni şerit kartuşunun paketini açın ve yazdırma kafasına takın.

Şeridin ucunu alması için alma düğmesini (1) içe kıvrık ok yönünde çevirin.

>
>
>

Güç düğmesi açık
konumdayken şerit
değiştirmeyin.
Yazdırmadan sonra yazma
kafası sıcak olabilir.
Dokunmadan önce
soğumasını bekleyiniz.
Yazıcınız için doğru şerit
kartuşu kullandığınıza dikkat
ediniz. Yanlış şerit takılırsa
yazıcı baskı yapmaz.
Şerit mürekkebinin etrafa
bulaşmamasına dikkat ediniz.
Şerit yazdırma kafası ile şerit
kılavuzu arasındaki
boşluktan geçtiğinde şeridin bükülmüş veya hasarlı olmamasına dikkat ediniz.
Düğmeyi saat yönüne ters yönde çevirmeyiniz; aksi takdirde şerit sıkışabilir.

12

İşlem Basamakları

Öneriler



WINDOWS XP'DE YAZICI EKLEME AYARI

Windows işletim sisteminizde önce "Başlat" tuşuna daha sonra da "Yazıcı ve Fakslar" seçeneğine tıklatınız.

> Açılan "Yazıcı ve Faxlar" klasöründe sol üst tarafta bulunan menüde "Yazıcı Ekle" seçeneğine tıklatınız.

Yazıcınızla beraber
verilmiş bir sürücü CD'si varsa yazıcınızı bilgisayara bu CD ile de tanıtabilirsiniz.
Bilgisayarınıza gerektiğinde birden fazla yazıcı ekleyebilirsiniz.


Karşınıza çıkan "Yazıcı Ekleme Sihirbazı"nda "ileri" tuşuna tıklatın.
13

>


Herhangi bir ağa bağlı değilseniz resimde seçili olan "yerel yazıcı" seçeneğinin, işaretli olmasına dikkat ederek "ileri"ye tıklatınız.

Bilgisayarınız bir ağ üzerinde ise bu ağdaki herhangi bir bilgisayarara takılı olan yazıcıyı bilgisayarınıza tanıtarak o yazıcıyı kullanabilirsiniz.



>


Eğer yazıcınız ile bilgisayarınız arasındaki bağlantı paralel bağlantı ise burada "LPT1" seçeneğinin işaretli olmasını sağlayarak "ileri"ye tıklatınız.

> Yazıcınız USB üzerinden bilgisayarınıza bağlı ise yazıcınızı kendi CD'si ile tanıtmalısınız.




Karşınıza çıkan üretici firmalar ve modeller menüsünden, üreticiler bölümünden IBM'i ve yazıcılar kısmından IBM Proprinter III seçeneğini işaretleyerek bundan sonra gelen son menülerde de ileri seçeneklerine tıklatarak yazıcı kurulum işleminizi tamamlayınız.

>
>

IBM Proprinter III
sürücüsü hemen hemen
bütün nokta vuruşlu
yazıcılarla uygun
çalışabilir. Bunun dışında
Epson FX veya NQ
sürücüsünü de
yükleyebilirsiniz.
Her yazıcının ayar
bölümünde emülasyon
ayarı vardır. Buradan da
size verilmiş emülasyon
seçeneklerinden en uygun
olanını seçebilirsiniz.
Bunun için yazıcınızın
kullanım kılavuzunu
inceley ebilirsiniz.

14

İşlem Basamakları

Öneriler





>
TEST SAYFASI YAZDIRMA
>
Windows işletim sisteminizde önce "Başlat" tuşuna daha sonra da "Yazıcı ve Fakslar" seçeneğine tıklatınız.

Yazıcı dosyasının üzerine fare imleciyle gelerek sağ tuşa basınız ve açılan menüde özellikler seçeneğini tıklayınız.

> Açılan özellikler menüsünde bulunan "Sınama Sayfası Yazdır" tuşuna tıklayınız.

Yazıcınızla ilgili ayarlarınızda herhangi bir
sorun yoksa test sayfası yazdırılacaktır.
Buradaki menüde tamam seçeneğini
işaretleyiniz.

Test sayfası yazdırmadan önce
yazıcı ile bilgisayar arasındaki
bağlantılara dikkat ediniz.
>
Test sayfası yazdırmadan önce
yazıcınızın açık olduğundan emin
olunuz.
Bütün yazıcı çeşitlerinde test
sayfası yazdırma işlemi aynıdır.
> Birden fazla yazıcı tanımlanmışsa eğer doğru yazıcının sürücü özelliklerini seçtiğinize emin olunuz.
Yazıcıyı yazdırırken kesinlikle
yazıcınızı kapatmayın. Bu yazıcı
kafasının bozulmasına neden
olabilir.
>
Test sayfası yazdırılamazsa eğer sorun gider seçeneğini tıklatarak açılan yardım penceresindeki önerilerle sorunu bulmaya çalışmalısınız. Buna rağmen sorunun sebebini bulamazsanız yetkili bir teknik servisten yardım istemelisiniz.

15

EÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİİRME J
A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.
1. Nokta vuruşlu yazıcıların baskı hızları diğer yazıcılara oranla yüksektir. ( )
2. Nokta vuruşlu yazıcıların grafik yetenekleri düşüktür. ( )
3. Nokta vuruşlu yazıcılarda bulunan iğneler yazma kafası üzerinde bulunur. ( )
4. Nokta vuruşlu yazıcılarda baskı, iğnelerden mürekkepin püskürtülmesiyle oluşturulur.
( )
5. Tüm nokta vuruşlu Yazıcılarda bulunan iğne sayıları aynıdır. ( )
Aşağıdaki cümlelerde bulunan boşlukları en uygun şekilde doldurunuz.

kartuş kullanılır.
dar yazıcı ve
geniş yazıcı olmak üzere 2
6. Nokta vuruşlu yazıcılarda
7. Nokta vuruşlu yazıcılar,
çeşittirler.
8. ______, yazıcının saniyede bastığı karakter sayısıdır.
9. Nokta vuruşlu yazıcılarda ___ , ___ ve ___ iğneli yazma kafaları vardır.
10. Sürekli form kâğıdının takıldığı, formu deliklerinden tutup ilerleten mekanizmaya
denir.
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz.
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
16

ÖĞRENME FAALİYETİ-2
AMAÇ
Bu öğrenme faailyeti ile mürekkep püskürtmeli yazıcıları tanıyacak ve gerekli ortam sağlandığında mürekkep püskürtmeli yazıcıların bilgisayar bağlantısını gerçekle ştirebileceksiniz.
f ARAŞTIRMA
Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:
> Mürekkep püskürtmeli yazıcıların kullanış amaçlarını araştırınız.
> Piyasada bulunan mürekkep püskürtmeli yazıcı markalarını ve bunlara ait çeşitli
modellerin özelliklerini araştırınız.
Araştırma işlemleri için internet ortamı ve yazıcıların satıldığı mağazaları gezmeniz gerekmektedir. Yazıcıların kullanım amaçları için ise bu yazıcıları kullanan kişilerden ön bilgi edininiz.
2. MÜREKKEP PÜSKÜRTMELİ (INK JET)
YAZICILAR
Günümüzün en yaygın yazıcıları olarak mürekkep püskürtmeli yazıcıları (Ink Jet Printers) göstermek mümkündür. Bu, yazıcılar gerek renkli çıkış verebilmeleri, gerekse uygun fiyatları sayesinde oldukça ilgi görmektedirler.

Resim 2.1: Mürekkep püskürtmeli yazıcı
Bu teknolojideki yazıcılar kâğıt üzerine baskı yapabilmek için sıvı mürekkep kullanırlar. Nokta vuruşlulardaki gibi şeritleri bulunmaz, bunun yerine uygun yerlerinde püskürtme sağlayacak delikleri olan mürekkep tankları vardır.
17


Resim 2.2: Siyah ve renkli kartuşlar
Normal kâğıtlar dışında aydınger, asetat ve genelde kendi üretici firmaları tarafından üretilip pazarlanan özel kâğıtlara yüksek kalitede baskı yapabilirler. Bazı modellerinde özellikle fotoğraf ya da yüksek kalitede dijital imaj baskısı yapabilmek için özel kartuşları vardır. Bu yazıcıların hemen hepsinde mürekkep kartuşları tekrar doldurulabilmektedir. (Resim 2.2)
2.1. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcıların Yapısı ve Çalışma Prensibi
Mürekkep püskürtmeli yazıcılar, nokta vuruşlu yazıcılarda olduğu gibi şerit ve iğne kullanmazlar. Bunun yerine grafik ve karakterleri oluşturmak için püskürtmeli bir yöntem kullanırlar. Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda bulunan tampon bellek, l6 KB ile 4 MB arasındadır.

Resim 2.3: Kartuşların takıldığı ve mürekkebin püskürtüldüğü yazma kafası
Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda Kartuşların takıldığı yer olan yazma kafası kâğıda değmez. Bunun yerine yazma kafası, kâğıda mürekkep damlacıkları püskürtür. (Resim 2.3)
Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda kullanılan yöntem nokta vuruşlu yazıcılarda kullanılan yönteme benzer. Yazma kafası, bir adım motoru ile sağa sola hareket ettirilirken kâğıt merdaneler yardımıyla ileri doğru hareket eder. Yazma kafası dikey olarak yerleştirilmiş birçok püskürtücü ucundan kâğıda minik noktalar halinde özel bir mürekkep püskürtür. Bu püskürtücü uçların çapı, 1 milimetrenin 20'de biri kadar küçüktür.
18


Resim 2.4: Yazma kafasını hareket ettiren adım motoru


Resim 2.5: Kağıdı ileri hareket ettiren merdaneler

Mürekkebi kafadan ileri doğru püskürtmek için iki yöntem kullanılır. Bunlar; ısıl kabarcık püskürtme (Thermal Buble Jet) yöntemi ve piezo elektrik yöntemidir.
2.1.1. Isıl Kabarcık Püskürtme (Thermal Bubble Jet) Yöntemi
En çok kullanılan teknolojilerden biridir. Bu teknolojide mürekkep, kâğıda sıcaklık yardımıyla püskürtülür.

Resim 2.6: Yazıcı Kafasında Bulunan Püskürtme Odası
Püskürtülme işlemi için mürekkep, ısıtıcı metal ile ısıtılır. Isı yardımı ile oluşturulan mürekkep baloncuğu, basıncın etkisi ile patlar ve baskı yapılan kâğıt üzerine dağılır.
19









Başlangıç Durumu
Balon
genişledikçe mürekkep dışarı çıkar.
Metal ısınınca
baloncuk
genişler.
Mürekkep damla halinde püskürtülür.
Metal soğur ve başlangıç durumuna dönülür.
Resim 2.7: Mürekkebin ısıtılarak püskürtülmesi
Yazıcı kafasında bulunan püskürtme odalarında yaklaşık 300 °C’ ye kadar ısıtılan mürekkep damlacığı buharlaşıp, oluşan küçük patlama ile yüksek bir hızla (100 km/saat) kâğıda püskürür. Bu işlem saniyede birkaç bin defa yapılır.
2.1.2 Piezo Elektrik Yöntemi
Piezo elektrik yönteminde, basılması istenen noktacıklara karşılık gelen püskürtme uçlarındaki piezo kristale gerilim uygulanır. Piezo kristal, bu gerlimle esneme hareketi yapar ve iç kısımdaki mürekkep haznesine basınç uygulayarak mürekkep damlasının püskürtme ucundan dışarı çıkmasını sağlar.

Resim 2.8: Yazıcı Kafasında Bulunan Püskürtme Odası
Bu yöntemde Bubble Jet teknolojisinin aksine mürekkebin ısıtılmasına gerek yoktur. Bu baskı tekniğinin birçok avantajı vardır. Her şeyden önce mürekkebin kâğıt üzerine uygulanış şekli sayesinde püskürtülen damlanın gerek şekli gerekse miktarı konusunda önemli ölçüde kontrol sağlanabilmektedir.
20






Mürekkep damla
halinde
püskürtülür.
Gerilim kesildiğinde kristal ilk haline geri döner.
Piezo kristale gerilim uygulanır.
Gerilimden dolayı kristal genleşerek mürekkebi dışar iter.
Resim 2.9: Mürekkebin piezo elektrik yöntemiyle püskürtülmesi
Ayrıca bu şekilde mürekkebin ısıtılmasına gerek olmamasından dolayı mürekkep üreticileri farklı teknolojiler üzerine eğilebilmektedirler. Zira mürekkebin yüksek ısıya dayanıklı olması zorunluluğu birçok sınırlamayı da beraberinde getirmektedir.

Piezoelektrik Kristal: Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine, elektrik enerjisini de mekanik enerjiye dönüştürebilen seramik malzemedir. Mekanik gerilimlerin etkisinde kaldıklarında kütleleri içinde bir elektrik kutuplanması ve yüzeylerinde elektrik yükleri oluşan ve bir elektrik alanı etkisinde kaldıklarında iç kuvvetlerin etkisi ile bu kristaller biçim değiştirir. Doğal piezoelektrik malzemeler; kuvars ve turmalindir. Ferroelektrik malzemeler denen ve kutuplama sonunda piezoelektrik özellik gösteren malzemeler; lityum tantalat ve lityum nitrattır. Bunlar içinde en çok kullanılanlar kuvars ve lityum tantalattır.
2.2. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılara Ait Aksesuarlar
2.2.1. Otomatik İki Taraflı Baskı Aksesuarı

Resim 2.10: İki Taraflı Baskı Aksesuar
21
Bu iki taraflı baskı aksesuarını yazıcınıza eklediğinizde kağıdı elle çevirmeye gerek olmadan iki taraflı belgeler üretebilirsiniz.

2.2.2. Küçük Kağıt Tepsili İki Taraflı Baskı Aksesuarı
İki taraflı belgeler basmanızı sağlamanın yanı sıra, küçük boy kağıt tepsisi sayesinde iki taraflı 10 x 15 cm fotoğraflar da basmanızı mümkün kılar.

Resim 2.11: Küçük Kağıt Tepsili İki Taraflı Baskı Aksesuarı 2.2.3. Kağıt Tepsisi
Kağıt kapasitesini daha fazla sayıya çıkarabilir ve daha az kesinti olmasını sağlayabilirsiniz. Ya da bu tepsiyi normal kağıt için kullanıp standart tepsinizi fotoğraf kağıtlarına ayırabilirsiniz.

Resim 2.12: Kağıt Tepsisi
2.3. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılara Ait Teknik Özellikler
2.3.1. Ppm (page per minute)
Dakikada yazılan sayfa sayısıdır. Mürekkep püskürtmeli yazıcıların hızını ifade etmek için kullanılır.
2.3.2.GPPM (graphic page per minute)
Dakikada basılan grafik icerikli sayfa sayısıdır. DPI : Baskı kalitesi ise DPI yani inç basına nokta sayısıdır.
2.3.3. Tampon bellek:(Buffer Memory)
Yazıcının içinde, bilgisayardan gelen verileri geçici olarak sakladığı RAM bellektir. Tüm yazıcı çeşitlerinde bulunur.
22

2.3.4. DPI (Dots Per Inch / Inch başına nokta sayısı)
Çözünürlük, belirli bir aralığa basılabilecek nokta sayısını temsil eder ve DPI (Dots Per Inch / Inch başına nokta sayısı) ile belirtilir.
2.3.5. Isınma Zamanı
Yazıcının düğmesi açıldıktan yazmaya hazır hale gelene kadar geçen süredir.
2.4. All In One (Çok Fonksiyonlu) Yazıcılar
Tarayıcı, faks, fotokopi ve yazıcı gibi ofis işlemlerini tek bir yazıcıda toplayan ürünlerdir. Çok fonksiyonlu yazıcılar, ev ya da küçük (hem ebat hem işlev olarak küçük) ofisler için ideal bir seçim olacaktır. Ancak bu işlevlerin herhangi biri bozulduğunda tamir edilene dek tüm diğer fonksiyonların da kullanılmaz olması bir dezavantajdır. Her ne kadar son dönemlerde daha hızlı modeller çıktıysa da çok fonksiyonlu ürünler her zaman diğerlerine göre daha yavaş olurlar.

Resim 2.13: All In One Yazıcı 2.4.1. Amaçlarınıza Uygun Özellikler
Çok fonksiyonlu bir yazıcıda şu özelliklere dikkat etmelisiniz:
> Bazılan PC kapalı iken de faksı kullanmanıza izin verirler, bazıları da PC açık
değilken bu işlevi kullanamazlar.
> Çok işlevli yazıcıların bazıları gerçek fotokopi makineleri gibi iyi sonuç
verirken bazıları da sadece 300 dpi çözünürlükte baskı verirler.
> Bazı yazıcılar renkli fotokopi imkânı da sunar. Daha ucuz ve hızlı çözüm ise
klasik tek renk baskıdır.
> Çok fonksiyonlu yazıcıların bazıları taradıkları nesneleri sabit diske alıp
düzenlemenize izin verirken bazıları ise sadece kopyalama ya da faks çekmek
için tarama yaparlar.
23


2.4.2. All In One Yazıcılara Ait Tuş Menüsü
Resim 2.14:Tuş Menüsü
1. LCD Ekran: Tarama, kopyalama, faks ve yazdırma seçenekleri ile durum ve hata
mesajları görüntülenir.
2. Menü Düğmesi: Bir menüye girmek ve çıkmak için kullanılır.
3. Geri Düğmesi: Önceki menüye dönmek için kullanılır.
4. Ok Düğmeleri: Menülerde gezinmek için kullanılır.
5. Güç Düğmesi: Yazıcıyı açıp kapatmak için kullanılır.
6. İptal Düğmesi: Devam etmekte olan işlemi iptal ettirmek için kullanılır.
7. Başlat Düğmesi: Kopyalama, tarama veya faks işlemi başlatmak için kullanılır.
8. Seç Düğmesi: Bir menü elemanını seçmek için kullanılır.
Not: Burada belirtilen tuş açıklamaları, yazıcı marka ve modellerine göre farklılıklar gösterebilir.
24

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları

Öneriler



YAZICI KARTUŞUNUN TAKILMASI


> Güç düğmesi açık
konumdayken kartuş
değiştirmeyiniz.



Yazıcınızın ve bilgisayarınızın kapalı olduğundan emin olunuz.


Yazıcınızın kapağını açarken yazıcınızı sarsmamaya özen gösteriniz.



> Açma kapağını açın ve kartuşların yerini tespit ediniz.


> Kartruşunuzun akıntı
yapmamış olmasına dikkat ediniz.



> Eski Kartuşu çıkartmak için kartuş kapağını kaldırarak kartuşu çıkarınız.


Yazıcınız için doğru kartuşu kullandığınıza dikkat ediniz.

• Yeni kartuşunuzun koruyucu kağıdını kaldırınız.
25



Kartuşu yuvaya takarken yuvanın hasar görmemesine dikkat ediniz.

> Yeni kartuşu kartuş yuvasına takınız.



>
>

Kartuş kapağını açıp
kapatırken hasar
görmemesine dikkat ediniz.
Kartuş kapağının yerine
otuırduğundan emin olmak
için kapattıktan sonra
parmağınızla üstten
bastırınız.




Kartuş kapağını dikkatli bir şekilde kapatınız.

> Yazıcı kapağını kapattığınız zaman yazdırma kafasının başlangıca yerleştiğinden emin olunuz.



Yazıcı kapağını kapatınız.

26

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME J
A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.

1.
2. 3.
4.
5.
6.
7. 8.
9.
10.
11.

Mürekkep püskürtmeli yazıcıların baskı hızları nokta vuruşlu yazıcılara oranla daha
yüksektir. ( )
Mürekkep püskürtmeli yazıcıların grafik yetenekleri düşüktür. ( )
Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda bulunan yazma kafası üzerinde püskürtme odalar
vardır. ( )
Piezo elektrik yönteminde mürekkep ısıtılarak püskürtülür. ( )
Çok Fonksiyonlu Yazıcılarda tarayıcı özelliği yoktur. ( )
Aşağıdaki cümlelerde bulunan boşlukları en uygun şekilde doldurunuz. Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda hız________ile belirtilir.
Mürekkep püskürtmeli yazıcılar, mürekkebi _______ ve ________ yöntemleri ile
ile ifade edilir. püskürtülür.
püskürtürler.
Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda çözünürlük
Thermal bubble jet yönteminde mürekkep
özellikleri de bulunur.
Çok fonksiyonlu yazıcılarda ____ , ____ ve

DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
27

ÖĞRENME FAALİYETİ-3
AMAÇ
Bu öğrenme faailyeti ile Lazer yazıcıları tanıyacak ve gerekli ortam sağlandığında lazer yazıcıların bilgisayar bağlantısını ve toner değişimini gerçekleştirebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:
> Lazer yazıcıların kullanış amaçlarını araştırınız.
> Piyasada bulunan lazer yazıcı markalarını ve bunlara ait çeşitli modellerin
özelliklerini araştırınız.
Araştırma işlemleri için internet ortamı ve yazıcıların satıldığı mağazaları gezmeniz gerekmektedir. Yazıcıların kullanım amaçları için ise bu yazıcıları kullanan kişilerden ön bilgi edininiz.
3. LAZER VE TERMAL YAZICILAR
Lazer yazıcılar, şu ana kadar üretilenler içinde hızlı ve kaliteli baskı yapabilen, en iyi yazıcılardır. Üretildiğinden beri masaüstü yayıncılık alanında vazgeçilmez bir araçtır. Bu yazıcılardan, matbaa kalitesinde çıkış alınabilmektedir. Özellikle aydınger ya da asetat üzerine çıkış alınabilmesi önemli bir özelliğidir. Çünkü bu yolla baskı öncesi hazırlık aşamalarının yerine getirilmesi sağlanabilmektedir. Lazer yazıcılar, fotokopi makinelerine benzemektedir.

Resim 3.1: Lazer Yazıcı
Lazer yazıcılarda da fotokopi makinelerinde olduğu gibi toner kullanılmaktadır. Lazer yazıcıların sessiz çalışmaları, kalite ve hızlarının yanında en büyük özellikleridir. Lazer yazıcıların bir dezavantajı, sürekli form kullanamamasıdır. Lazer yazıcıların renkli baskı yapabilenleri de üretilmektedir.
28


Resim 3.2: Toner ve toner doldu rmada kullanılan toner tüpleri
3.1. Lazer Yazıcıların Yapısı ve Çalışma Prensipleri

Resim 3.3: Lazer yazıcının iç yapısı
Lazer yazıcılarda daha önce de söylediğimiz gibi toner kullanılmaktadır. Toner, kurutulmuş toz mürekkep taneciklerine verilen isimdir. Toner tanecikleri, bilgisayardan gelen veriler yardımı ile kâğıt üzerine basılır. (Resim 3.2)

Resim 3.4: Drum (Tambur)
Yazıcının belleğinde oluşturulan sayısal sayfa görünümü, lazer tabancası yardımı ile drum (tambur) üzerine aktarılır. Drum'ın, lazer ışınıyla manyetize edilen bölümlerine toner yapışır. Bu şekilde, drum'a değen kâğıt üzerinde istenilen karakter ve grafikler oluşur. (Resim 3.4)
29

3.1.1. Adım Adım Çalışma Prensibi


Resim 3.5: Lazer Yazıcıya ait çalışma prensibi

1. Adım: Gelen datalar yazıcının hafızasına kaydedilir. Eğer yazıcının hafızasında yer
yoksa datalar bilgisayarda bekletilir.
2. Adım: Lazer yazıcının içinde bulunan en büyük parça drum
dediğimiz, elektrostatik olarak yüklenebilen alüminyum bir
silindirdir. Bu drum, başka bir silindir tarafından tamamıyla
elektrostatik olarak pozitif (+) yüklerle yüklenir.
3. Adım: Drum üstündeki bazı noktalar lazer ışını tarafından eksi yükle yüklenir. Bu eksi yükler aslında kâğıda yazılacak olanların aynadaki bir görüntüsüdür.


4. Adım: Bu sırada dönmekte olan drum sayesinde lazer ışınıyla negatif(-) yüklenen noktalar toner kutusunun önünden geçerler. Toner dediğimiz mürekkep pudracıkları pozitif(+) yüklüdür. Bu sebeple drum üstündeki negatif(-) yüklü noktalar tarafından çekilirler ve drumun üstüne elektrostatik olarak yapışırlar.


5. Adım: Bu esnada kâğıt zaten yazıcının içine girmiştir ve bir şarj silindiri tarafından negatif (-) yükle yüklenmiştir. Drumun dönmesiyle kâğıt hizasına gelen toner parçacıkları negatif (-) yüklü kâğıt tarafından kâğıt üzerine çekilirler. Artık drum üstünde bulunan yazılar kâğıt üstüne geçmiştir.
30


6. Adım: Kâğıt ısıtıcı silindir ve baskı silindirinden geçerek dışarı çıkar. Bu iki silindirin arasından geçerken toner parçacıkları erir ve kâğıt üzerine iyice kalıcı olarak yapışırlar. Toner parçacıklarının erime sebebi içinde plastik madde olmasıdır.
Bunları da bilin!
> Renkli laser yazıcılar da aynı tekniği kullanırlar. Siyah beyaz lazer yazıcılardaki aynı
işlemler sarı, mavi ve kırmızı renkleri için ayrı ayrı gerçekleştirilir.
> Toner parçacıkları aynı zamanda demir oksit de içerirler. Bu da onların kolayca
elektrostatik olarak yüklenmelerini sağlar. (Eğer üstünüze ve yere toner dökülürse bir
mıknatıs ile toplamayı deneyebilirsiniz.)
> Fotokopi makineleri de laser yazıcılar gibi çalışmaktadır. Tek farkları lazer ışını yerine
kâğıdı tarayan çok parlak bir ışık kullanılmasıdır. Laser yazıcılar ise bilgisayardan
gelen dijital bilgileri kullanır.
7. Adım (Son): Bu esnada dönmekte olan drum bir silindir tarafından deşarj edilerek nötr hale getirilir. Drum artık yeni tur için hazır haldedir.
Diğer yazıcılarda olduğu gibi lazer yazıcılar da bir mikroişlemci ve tampon bellek taşımaktadırlar. Tampon bellek, 512 KB ile 4 MB arasında değişmektedir.
3.2. Lazer Yazıcılara Ait Teknik Özellikler
3.2.1. Baskı Dili Emülasyonları (Printer Language)
Baskı dilleri yazıcınızdan çıktı alırken bazı standart fonksiyonlardan faydalanmanızı sağlayan, gönderilerinizi yazıcının anlayacağı şekle sokan komut setidir. Örneğin, kağıt tipini seçebildiğiniz ya da baskı modunu seçebildiğiniz programlardır ve çeşitli fonksiyonlar sunan faklı markalara ya da yazılımlara ait emülasyonlar vardır.
En çok kullanılan baskı dilleri GDI, PCL, PDL ve Adobe Postscript dir.
3.2.2. GDI
Baskı dili GDI olan yazıcılar, Windows ve Linux gibi grafik ekranla çalışır ve DOS ortamından çıktı veremez. Yazıcılar için yapılan network ethernet kartları genellikle GDI diline uygun yapılmaz, bu nedenle GDI yazıcıların paylaşımla bile olsa network ortamında kullanılması üreticiler tarafından tavsiye edilmez. Daha çok bireysel kullanıma yönelik ürünlerde kullanılır.
3.2.3. PCL (Printer Control Language)
İşletim sistemi bağımsız bir baskı dilidir. Günümüzde siyah beyaz lazer yazıcılar PCL5e ve PCL6, renkli lazer yazıcılar da ise PCL5c kullanılmaktadır. Baskı dili zaman içinde geliştirildikçe daha fazla kullanım fonksiyonu sunmaktadır. (Filigran, Negatif çıkış alabilme imkanı gibi)
31

3.2.4. Adobe PostScript
Bilgisayarınızda oluşturulan dokümanların yazıcıdan bire bir aynısı şeklinde çıkışlarında bu dil çok güçlüdür. Bu nedenle ofis uygulamaları yanında grafik uygulamalarına da yönelik bir baskı dilidir. Örneğin, tek dökümanı 4 ayrı renk esasına göre otomatik olarak ayarlayıp ayrı ayrı çıkış alabilme imkânı gibi.
3.2.5. Isınma Zamanı
Yazıcının düğmesi açıldıktan yazmaya hazır hale gelene kadar geçen süredir.
3.2.6. Aylık Maks. Kapasite (Duty Cycle)
Yazıcının aylık kullanılabilecek maksimum kâğıt kapasiteni ifade eder. Aylık maksimum miktarı sonuna kadar kullanmak makine kullanım ömrünü belirleyen en önemli faktörlerdendir.
3.3. Termal (Isıl) Yazıcılar
Isıya duyarlı kâğıt üzerine baskı yapan yazıcılardır. Faks cihazlarında kullanılan yöntemle çalışırlar.

Resim 3.6: Termal Yazıcı
Termal yazıcılarda bilgisayardan gelen sinyaller ile kontrol edilen çizgisel dizili ısıtıcı elemanları, üzerlerinden (altlarından) geçen ısıya duyarlı kâğıda dokunarak ısıtıp baskı yaparlar.
Hızlı ve sessizdirler, saklanması her zaman gerekli olmayan ve yüksek baskı kalitesi gerektirmeyen; ATM çıktıları, biletler, pos kâğıtları vb. baskı işlerinde kullanılırlar.
3.3.1. Termal Yazıcı Çeşitleri
Termal yazıcıda termal ve termal transfer olmak üzere iki çeşit baskı tekniği vardır.
a) Termal Baskı: Bu yöntemde baskı işlemi kâğıdı ısıtarak yapılır. Bu yöntemde ısıya dayanıklı bir kağıt faks makinelerinde olduğu gibi ısıtılarak yakılır. Bu ısının etkisiyle kağıt siyah renge dönüşür ve böylece baskı işlemi yapılmış olur. Ancak bu yöntemle yapılan baskılarda çevresel faktörler önemli rol oynar. Bu baskı yöntemi kısa sürelidir. Çünkü
32

güneşten, ısıdan, yoğun ışıktan etkilenirler ve bozulmaya uğrayabilirler. Fakat kısa süreli kullanımlar için idealdir.
> Ribon masrafı yoktur, yakarak basar.
> Termal etiket kullanılır. (Termal etiketler velium etikete göre pahalıdır).
> Etiket ömrü kısadır. Kısa sürede tüketilecek etiketler için uygundur.
> Termal yazıcının fiyatı termal transfer yazıcıya göre daha ekonomiktir.
b) Termal Transfer Baskı: Bu yöntemle yapılan baskılar daha uzun sürelidir. Bu yöntemde ribon denilen şeritler kullanılır. Termal baskıda ısıtılan kâğıdın yerini burada ribon alır. Ribon ısıtılarak kâğıt üzerine yapıştırılır. Daha sağlıklı ve dayanıklı bir yöntemdir. Güneş, ısı ve yoğun ışıktan doğrudan etkilenmez. Uzun ömürlüdür.

Resim 3.7: Ribonlar
> Ribon masrafı vardır.
> Velium etikete veya plastik, dokuma gibi değişik etiketlere baskı yapabilir.
> Etiket ömrü çok uzundur.
> Yazıcı fiyatı termal yazıcıya göre pahalıdır. Son zamanlarda üretilen pek çok
termal transfer yazıcı termal baskı da yapabilmektedir. Yani bu tip yazıcı
aldığınızda her iki türlü de basabilme şansınız olur.
3.3.2. Termal Transfer Ribon

Resim 3.8: Ribon İç Yapısı
33
Termal transfer ribon üç katmandan oluşur. Ribonun orta kısmında film tabakası, bu tabakanın bir tarafında ısıyla sıvılaşan mürekkep, diğer tarafında da koruyucu tabaka bulunur. (Resim 3.8)

3.3.3. Termal Transfer Yazıcı Çalışma Prensibi
Polyester film üzerinde katı halde bulunan mürekkep, termal yazıcı kafa sayesinde ısıtılarak sıvı hale gelir ve etiket yüzeyine transfer edilerek baskı sağlanır. (Resim 3.9)

Resim 3.9: Termal Transfer Yazıcı Çalışma Prensibi
Mükemmel baskı kalitesinin sağlanabilmesi için yazıcı, ribon ve baskı yapılacak malzemenin uyumlu olması gerekmektedir.
Termal transfer yazıcıların en büyük dezavantajı ilk yatırım maliyetinin yüksek olmasıdır. Bunlar, ofis yazıcıları gibi yüksek miktarlarda seri olarak üretilmeyen özel yazıcılar olduğu için fiyatları da daha yüksektir. Yüksek ilk yatırım maliyeti genellikle düşük birim etiket maliyetiyle dengelenir. Genel anlamda, eğer yüksek hacimli etiket üretimi gerekiyorsa termal transfer yazıcı en iyi ve uygun maliyetli seçenek olacaktır.
34

UYGULAMA FAALİİYETY

İşlem Basamakları

Öneriler



YAZICI TONERİNİN TAKILMASI


>

Yazıcınızın güç düğmesi açık konumdayken kapağı açmayınız.





Yazıcınızın açma kapağını açınız.

Toneri yerinden çıkarırken yazıcınızı sarsmamaya özen gösteriniz.



> Toner kapağını kaldırarak eski toneri yerinden çıkartınız.


Tonerin iyice dağıldığından emin olunuz.



> Yeni toneri takmadan önce birkaç kere sallayarak tonerin iyice dağılmasını sağlayınız.


• Tonerin yazıcı modelinize uygun olup olmadığına dikkat ediniz. Yanlış bir toneri takmak için zorladığınızda yazıcınıza zarar verebilirsiniz.



Tonerin koruyucu kağıdını kaldırınız.

35



Yazıcınız, kâğıt üzerinde
karartılar oluşturuyorsa
yazıcınızın developper'ını değiştirmeniz gerekir.

> Tonerin koruyucu kapağını çıkartınız.


> Toneri yuvasına takarken yazıcınızı sarsmamaya dikkat ediniz.

> Yeni toneri toner yuvasına dikkatli bir şekilde takınız.


Toner kapağının tam olarak yerine oturduğundan emin olmak için parmağınızla hafifçe bastırınız.





Tonerin koruma kapağını takınız.

• Yazıcınızın kapağını açıp kapatırken kapağı zorlamamaya dikkat ediniz.



Yazıcınızın kapağını kapatınız.

36

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME J
OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.

1.
2. 3. 4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.

Lazer yazıcılarda mürekkep olarak toner kullanılır. ( )
Lazer yazıcılarda toner manyetize edilerek drum üzerine yapıştırılır. ( )
Lazer yazıcılarda bulunan yazma kafası üzerinde püskürtme odaları vardır. ( )
Termal yazıcılar kağıdın ısıtılması yöntemi ile baskı yaparlar. ( )
Termal yazıcılarda kartuş kullanılır. ( )
Aşağıdaki cümlelerde bulunan boşlukları en uygun şekilde doldurunuz.
__, kurutulmuş mürekkep tozudur.
Lazer yazıcılarda toner manyetize edilerek _____üzerine yapıştırılır.
Lazer yazıcılarda bulunan tampon bellek ____ile_____arasında değişir.
Termal yazıcılarda ___________ve____________olmak üzere 2 baskı çeşidi vardır.
kullanılır.
Termal transfer yazıcılarda

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz modül değerlendirmeye geçiniz.
37

MODÜL DEĞERLENDİRME
PERFORMANS TESTİ (YETERLİK ÖLÇME)
Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.m
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır
Nokta Vuruşlu Yazıcılar
A) Yazıcılarınızın bağlantılarını doğru yaptınızmı? B) Nokta vuruşlu yazıcıların şerit kartuşlarını doğru değiştirdinizmi? C) Yazıcı ekleme ayarlarını doğru yaptınız mı? D) Test sayfası yazdırma işlemini doğru yaptınız mı?
Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar
A) Müerkkep püskürtmeli yazıcıların kartuşlarını doğru değiştirdiniz mi?
Lazer ve Termal Yazıcılar
A) Lazer yazıcıların kartuşlarını doğru değiştirdiniz mi?
DEĞERLENDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.
Modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçlar uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz.
38

CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI
Sorular Cevaplar
1 Y
2 D
3 D
4 Y
5 Y
6 Şerit
7 80 kolon - 136 kolon
8 cps
9 9-18-24
10 Traktör
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI
Sorular Cevaplar
1 D
2 Y
3 D
4 Y
5 Y
6 ppm
7 Bubble jet - piezo elektrik
8 dpi
9 ısıtılarak
10 Tarayıcı - fotokopi - fax
ÖĞRENME FAALİYETİ-3 CEVAP ANAHTARI
Sorular Cevaplar
1 D
2 D
3 Y
4 D
5 Y
6 Toner
7 Drum
8 512 KB - 4 MB
9 Termal - Termal Transfer
10 Ribon
Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.
39

ÖNERİLEN KAYNAKLAR

>
>
>

http://www.oki.com.tr
http://www.xerox.com.tr
http://www.soylenasil.com
http://www.lexmark.com.tr
http://www.howstuffworks.com
http://www.teknomerkez.net/default.asp
http: //www. dizayntech.com .tr/index.html
http://www.etaetiketleme.com/etiket_TTR.html
http ://welcome .hp.com/country/tr/tr/welcome .html
http: //www .epson. com .tr/product/depliant/index.htm
http://www.bilkur.com.tr/turkce/barkod_basma_yontemleri.htm

40

KAYNAKÇA

>
>
>

GÜZEL Nurullah Sakin, Bilgisayara Giriş Ders Notları, İstanbul, 2005
http://www.pclabs.gen.tr
http://www.soylenasil.com
http://www.howstuffworks.com
http://www.hardwaremania.com
http://www.teknomerkez.net/default.asp
http://www.etaetiketleme.com/etiket_TTR.html
http://www.bilkur.com.tr/turkce/barkod_basma_yontemleri.htm

41