Elektronik Tablolama

İÇİNDEKİLER
AÇIKLAMALAR v
GİRİŞ 1
ÖĞRENME FAALİYETİ-1 3
1. PENCERE ELEMANLARI VE GÖRÜNTÜLEME BİÇİMLERİ 3
1.1. Ekran Görüntüsü Açıklama 3
1.2. Çalışma Sayfası Görüntüsünü Değiştirme 5
1.2.1. Normal 5
1.2.2 Sayfa Sonu Önizleme 5
1.3. Özel Görünüm Oluşturma 6
1.4. Sayfa Görüntüsünü Yakınlaştırma 6
1.5. Ekran Görünümünü Ayarlama 6

1.5.1. Sayfa Sonları 7
1.5.2. Formüller 7
1.5.3. Kılavuz Çizgileri 8
1.5.4 . Satır ve Sütun Başlıkları 9
1.5.5. Kaydırma Çubukları 9
1.5.6. Durum Çubuğu 9
1.5.7. Sayfa Sekmeleri 9
1.5.8. Araç Çubukları 9
1.6. Çalışma Penceresini Bölme 10
UYGULAMA FAALİYETİ 11
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 12
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 13
2. DOSYALAMA İŞLEMLERİ 13
2.1. Yeni Dosya Açma 13
2.2. Var Olan Bir Dosyayı Açma 14
2.3. Dosyayı Kapatma 14
2.4. Dosya Kaydetme 14
2.5. Dosyayı Farklı Kaydetme 15

2.5.1. Şifreli Kaydetme 15
2.5.2. Kayıt Türünü Değiştirme 16
UYGULAMA FAALİYETİ 17
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 18
ÖĞRENME FAALİYETİ-3 19
3. HÜCRELERLE ÇALIŞMA 19
3.1. Hücreleri Seçme 19
3.1.1. Bir veya Birden Fazla Hücre Seçme 19
3.1.2. Bitişik Olmayan Hücreleri, Satırları, Sütunları Seçme 20
3.1.3.Belirli Verileri İçeren Hücreleri Seçme 20
3.1.4. Hücre ve Alanları İsimlendirme 20
3.1.5. Sayfa Seçme 21
3.2. Hücrelere Veri Girme 21
3.2.1. Çalışma Sayfası Hücrelerine Veri Girme 21
3.2.2 Birden Fazla Hücreye Aynı Veriyi Girme 21
3.2.3 Sürükleme Yöntemi ile Veri Girme 21
3.2.4. Özel Veri Listelerini Kullanma ve Oluşturma 22
i

3.2.5. Temel Aritmetik Formül Girişi 22
3.3. Hücreleri Düzenleme 23
3.3.1.Hücre İçeriğini Silme 23
3.3.2.Hücre İçeriğini Düzenleme 23
3.3.3.Hücreleri Birleştirme 23
3.3.4. Hücre, Satır ve Sütun Ekleme 23
3.3.5.Hücre, Satır ve Sütun Silme 24
3.3.6.Bir İşlemi Geri Alma veya Yenileme 24
3.3.7.Veri Bulma veya Değiştirme 24
3.4. Verileri Kopyalama ve Taşıma 25
3.4.1. Hücreleri, Satırları, Sütunları Kopyalama 25
3.4.2. Hücreleri, Satırları, Sütunları Taşıma 25
3.4.3. Özel Yapıştırma İşlemleri 26
3.4.4. Çalışma Sayfasını Kopyalama Ve Taşıma 26
UYGULAMA FAALİYETİ 27
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 28
ÖĞRENME FAALİYETİ-4 29
4. ÇALIŞMA SAYFASI AYARLARI VE YAZDIRMA SEÇENEKLERİ 29
4.1.Çalışma Sayfası Ayarları 29
4.1.1. Sayfa Yönü 29
4.1.2. Sayfa Boyutu 30
4.1.3. Kenar Boşlukları 30

4.2. Çalışma Sayfası Ekleme, Silme ve Ad Değiştirme 30
4.3. Çalışma Sayfası Yazdırma Ayarları 30
4.4. Yazdırma Alanı Belirleme ve Temizleme 31
4.5. Baskıda Tekrarlanacak Satırları Veya Sütunları Belirleme 31
UYGULAMA FAALİYETİ 32
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 33
ÖĞRENME FAALİYETİ-5 34
5. BİÇİMLENDİRME İŞLEMLERİ 34
5.1. Hücrelerdeki Verinin Biçimini Değiştirme 34
5.2. Hizalama 35
5.3. Yazı Tipi Ayarları 35
5.4. Kenarlıklar 36
5.5. Hücrelere Desen Verme 37
5.6. Biçimleri Temizleme 37
5.7. Sütün Genişliğini Değiştirme 37
5.8. Satır Yüksekliğini Değiştirme 37
5.9. Koşullu Biçimlendirme 38
UYGULAMA FAALİYETİ 39
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 40
ÖĞRENME FAALİYETİ-6 41
6. EKLEME İŞLEMLERİ 41
6.1. Çalışma Sayfasına Üstbilgi veya Altbilgi Ekleme 41
6.2. Çalışma Sayfasına Açıklama Ekleme 42
6.3. Çalışma Sayfasına Sayfa Numaraları Ekleme 42
6.4. Çalışma Sayfasına Tarih ve Saat Ekleme 42
ii

6.5. Çalışma Sayfasına Grafik Ekleme 42
6.6. Çalışma Sayfasına Resim Ekleme 43
6.7. Çalışma Sayfasına Nesne Ekleme 43
6.8. Çalışma Sayfaları Arası Bağlantılar Oluşturma 44
UYGULAMA FAALİYETİ 45
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 46
ÖĞRENME FAALİYETİ-7 47
7. ARAÇ ÇUBUKLARINI VE MENÜLERİ ÖZELLEŞTİRME 47
7.1. Araç Çubuğuna Simge Ekleme 47
7.2. Yeni Araç Çubuğu Oluşturma 48
7.3. Yeni Menü Oluşturma 48
7.4. Menülere Komut Atama 49
UYGULAMA FAALİYETİ 50
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 51
ÖĞRENME FAALİYETİ-8 52
8. VERİLERİN ANALİZİ 52
8.1. Veri Sıralama 52
8.2. Veri Filtreleme 53
8.3. Yazım Denetimi 53
8.4. Veri Doğrulama 54
8.5. Alt Toplamlar 55
8.6. Verilerin Formunu Oluşturma 55
8.7. Metni Sütunlara Dönüştürme 56
8.8. Özet Tablo 56
UYGULAMA FAALİYETİ 58
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 59
ÖĞRENME FAALİYETİ-9 60
9. FORMÜLLER 60
9.1. Formül Oluşturma 60
9.2. Formül Kopyalama ve Taşıma 61
9.3. Formülerde Hata Mesajları 61
9.4. Formüllerde Döngüsel Başvuruları Kullanma 62
9.5. Koşullu Formüller 62
9.5.1. Eğer 62
9.5.2.Ve 63
9.6. Matematiksel Formüller 64
9.6.1. Toplam Formülü 64
9.6.2. Yuvarlama Formülü 64
9.6.3. Tamsayı Formülü 64
9.7. Metin Formülleri 65
9.7.1. Hücre Metnini Büyük-Küçük Harfe Dönüştürme Formülleri 65
9.7.2. Hücreden Metin Alma Formülü 65
9.7.3. Hücrelerdeki Metni Birleştirme Formülü 65
9.8. Tarih ve Saat Formülleri 66
9.8.1. Tarih Ekleme Formülü 66
9.8.2. Saat Ekleme Formülü 66
9.8.3. İki Tarih Arasında Gün Hesaplama Formülü 67
iii

UYGULAMA FAALİYETİ 68
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 69
ÖĞRENME FAALİYETİ-10 70
10. ARAÇLARI KULLANMA 70
10.1. Koruma Oluşturma 70
10.2. Çalışma Kitabını Paylaştırma 73
10.3. İşlemleri Otomatikleştirme (Makro) 73
10.3.1.Yeni Makro Oluşturma 73
10.3.2. Makro Çalıştırma 74
10.3.3. Makroları Düğmelere Bağlama 74
10.3.4. Makro Kodlarını Düzenleme 74
10.4. Enter Tuşunu Yönünü Değiştirme 75
UYGULAMA FAALİYETİ 76
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 77
MODÜL DEĞERLENDİRME 78
CEVAP ANAHTARLARI 83
ÖNERİLEN KAYNAKLAR 85
KAYNAKÇA 86
iv

AÇIKLAMALAR

KOD 482BK0013
ALAN Bilişim Teknolojileri
DAL/MESLEK Alan Ortak
MODÜLÜN ADI Elektronik Tablolama Programı
MODÜLÜN TANIMI Hesaplama ve tablolama yazılımlarını kullanarak, tablo hazırlama ve düzenleme işlemlerini yapabilme becerisinin kazandırıldığı bir öğrenme materyalidir.
SÜRE 40/24
ÖN KOŞUL Kelime İşlemci Programı modülünü almış olmak.
YETERLİK Kullanılabilecek ekran görüntüsü ayarlamak, doğru dosyalama işlemini yapmak, istenilen hücreleri seçmek, sayfayı istenilen biçimde ayarlamak ve çıktı almak, hücreleri istenilen biçime getirmek,
Eklemeler yaparak sayfayı biçimleme, araç çubukları ve menü özelleştirmek, verileri istenilen şekilde analiz etmek, işleme göre uygun formülleme yapmak, uygun araçlar kullanmak.
MODÜLÜN AMACI Genel Amaç
Bu modül ile hesaplama ve tablolama yazılımlarını kullanarak, tablo hazırlama ve düzenleme işlemlerini yapabileceksiniz.
Amaçlar
> Ekran görüntü düzenlemesini yapabileceksiniz. > Dosya işlemlerini yapabileceksiniz.. > Hücrelerde seçme, veri girme, düzenleme kopyalama ve taşıma işlemlerini yapabileceksiniz. > Sayfa yapısını ayarlayabilecek ve sayfa yazdırma seçeneklerini kullanarak çıktılar alabileceksiniz. > Biçimlendirme işlemlerini (hücre ve yazı özelliklerini değiştirme) yapabileceksiniz. > Ekleme seçeneklerini kullanarak sayfayı düzenleyebileceksiniz. > Araç çubuklarını ve menüleri özelleştirebileceksiniz.. > Verilerin analizini yapabileceksiniz. > Formülleri kullanarak sayfada düzenlemeler yapabilecektir. > Araçları kullanarak, dosyada düzenlemeler yapabileceksiniz.

v
v

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI Ortam:
Bilgisayar laboratuvar
Donanım:
Bilgisayar
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.
vi

GİRİŞ
Sevgili Öğrenci,
İş hayatınızda yapacağınız tüm uygulamalarda verimlilik ve hız ön plandadır. Verilerinizi daha hızlı, kullanışlı ve dinamik bir şekilde saklayabilmenizi sağlayan elektronik tablolama yazılımları, veriminizi yükseltmede büyük yardım sağlayacaktır. Bu modülü kullanarak, tablo formatında sistematik kullanım kolaylığı elde edersiniz. Bunun yanında tuttuğunuz verilerin birbirleri ile etkileşiminden yeni verileri çok hızlı bir şekilde elde edebilir, işyerinde çalışanların maaşlarını hesaplayabilir, gelir gider durumu için gerekli hesaplamaları yapabilir, işçilere ait kişisel bilgileri tutarak bunlar üzerinde hızlı araştırma yapabilir, çeşitli verilere göre grafiksel, sayfalar hazırlayabilir, herhangi bir ilan için tablo formatında tasarımlar yapabilir, bunları güvenli bir şekilde bilgisayarınızda saklayabilir ve döküm alabilirsiniz.
1

2
2

ÖĞRENME FAALİYETİ-1
AMAÇ
Gerekli atölye ortamı ile gerekli materyaller sağlandığında ekran görüntü düzenlemesini yapabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
> Bir bilgisayar sistemine elektronik tablolama programının nasıl kurulduğunu
araştırınız.
> Microsoft Windows işletim sisteminin standart pencere elemanları hakkında bilgi
toplayınız.
Araştırma işlemleri için; Internet ortamı, bilgisayar yazılım kitapları ve bilgisayar dergilerinden faydalanabilirsiniz.
1. PENCERE ELEMANLARI VE GÖRÜNTÜLEME BİÇİMLERİ
1.1. Ekran Görüntüsü Açıklama
Elektronik Tablolama Programının çalışma alanı satır ve sütunların kesişmesinden meydana gelen hücrelerden oluşmaktadır. Satırlar rakamlar ile, sütunlar alfabetik harfler ile temsil edilir. Bir EXCEL çalışma alanı toplam olarak 65.536 satır ve 256 sütundan meydana gelmektedir.
Elektronik Tablolama Programında her bir çalışma alanı bir sayfa olarak adlandırılırken, birden fazla sayfa ise kitap olarak adlandırılır. Bir EXCEL programı kaç sayfadan meydana gelirse gelsin bunların tamamı bir isim adı altında kaydedilir. Elektronik Tablolama Programını başlattığımızda program penceresi, çalışmaya başlamamız için hazır olan boş bir çalışma kitabı ile açılır (Resim 1.1).
Ekranda görünen elemanlar şunlardır:
Başlık çubuğu : Etkin çalışma kitabının adını içerir.
Formül çubuğu : Etkin hücredeki herhangi bir veri, formül çubuğunda belirir.

Menü çubuğu
düzenlenir.

: Tüm EXCEL komutları, menü çubuğundaki menülerde



3
3

Araç çubuğu : Sık kullanılan EXCEL komutlarına, araç çubukları üzerinde düzenlenmiş olan araç çubuğu düğmeleriyle ulaşılabilir.
Fare işaretçisi : EXCEL yeni bir görevi yürütmeye hazır olduğunda fare işaretçisi bu şekli alır. Yürütmekte olduğunuz eyleme bağlı olarak şekli değişir.
Aktif hücre : Aktif hücre o an seçili olan hücredir.Etkin hücreye verileri
girebiliriz.

Sütun başlıkları : Alfabetik harflerle gösterilen sütun isimleridir.
Resim 1.1: Elektronik tablolama programı ana ekranı Satır başlıkları : Sayılarla gösterilen satır isimleridir.
Durum çubuğu : Durum çubuğu, seçilen komutlar veya işlemler hakkındaki bilgileri gösterir.
Çalışma sayfaları: Her sayfa, birinden diğerine geçmek için tıklayabileceğiniz bir sekme içerir; sayfaların içeriğini anımsamanızı kolaylaştırmak için onları yeniden adlandırabilirsiniz.
Hücre adresleri : Bir sütunla bir satırın kesişmesi bir hücre oluşturur; her hücrenin sütun harfi ve satır numarası ile belirlenen özgün bir adresi vardır. Örneğin G16 hücresi, G sütunu ile 16. satırın kesiştiği yerdir.

4
4

1.2. Çalışma Sayfası Görüntüsünü Değiştirme


Elektronik Tablolama
Programı ile çalışırken ekranın iki
temel görünüşü vardır. Bu
görünüşlerin arasında geçiş
yapmak için Görünüm
menüsünden Normal veya Sayfa Sonu Önizleme seçeneklerinden biri seçilir.
Resim 1.2: Sayfa görünümü değiştirme 1.2.1. Normal
Elektronik Tablolama Programının ilk açıldığında görünen biçimidir. Resim 1.1'de normal görünüm gösterilmiştir. Veri girişine ve düzenlenmesine uygun bir görüntülenme biçimidir.
1.2.2 Sayfa Sonu Önizleme
Elektronik Tablolama Programı ile hazırlanmış verilerin sayfa sayfa olarak görüntülenmesini sağlar. Bu görünüşte sayfanın sınırlarını belirleyen MAVİ çizgileri sürükle-bırak yöntemi ile oynatarak sayfaların ayrım(sayfalara bölünme) yerlerini değiştirebiliriz. Sayfa Sonu Önizleme ile aynı zamanda tablolarımızın yazıcıdan çıkacağı şeklini de görürüz.

Resim 1.3: Sayfa sonu önizleme
5

1.3. Özel Görünüm Oluşturma
Elektronik Tablolama Programı kullanıcıları isterlerse kendi görünümlerini oluşturabilirler. Bu işlem için Görünüm menüsünden Özel Görünümler seçildikten sonra çıkan ekrandan ekle seçilir ve çıkan yeni pencereden görünüm adı ve kapsamı seçilerek işlem tamamlanır.

Resim 1.4: Görünüm ekleme
1.4. Sayfa Görüntüsünü Yakınlaştırma
Elektronik Tablolama Programının tablolarda yazılan yazılar seçilen yazı punto büyüklüğüne göre ve ekran çözünürlüğüne göre farklı büyüklükte görüntülenir.Kullanıcının kendisine uygun gelen büyüklüğü seçmesi için Görünüm menüsünden Yakınlaştır seçeneği kullanılır. Bu pencereden daha önce belirlenmiş oranlar seçilebileceği gibi Özel seçeneği ile kendi oranımızı girebilir. Tablonun seçilen bir bölümünün tablo için ekranda ayrılan bölmeyi doldurmasını istiyorsak Seçimi sığdır seçilmelidir.

Resim 1.5: Yakınlaştır seçeneği
1.5. Ekran Görünümünü Ayarlama
Ekran görüntüsü üzerinde bulunmasını istediğimiz elemanları belirleyebiliriz. Böylece ekran görünümünü daha çok kişiselleştirebiliriz. Ekran görüntüsünde aşağıda belirtilen ayarlar yapılabilir.

6
6

1.5.1. Sayfa Sonları
Görünüm menüsünden, Sayfa Sonu Önizleme'yi tıklatınız.
Sayfa sonlarını görüntüleme: El ile eklenen sayfa sonları düz çizgiler olarak görünür. Kesik çizgiler, Elektronik Tablolama Programının sayfaları otomatik olarak böldüğü yerleri gösterir.
Sayfa sonunu taşıma: Sayfa sonunu yeni bir konuma taşıyınız. Otomatik bir kesmenin taşınması, bu kesmeyi el ile kesmeye dönüştürür.
Dikey veya yatay sayfa sonları ekleme: Yatay veya dikey bir sayfa sonu eklemek istediğiniz yerin altında veya sağında bir satır veya sütun seçiniz, sağ tıklatıp Sayfa Sonu Ekle'yi tıklatınız.
Sayfa sonlarını kaldırma: Sayfa sonunu yazdırma alanının dışına sürükleyiniz. El ile yapılan tüm sayfa sonlarını kaldırmak için, çalışma sayfasındaki herhangi bir hücreyi sağ tıklatıp Tüm Sayfa Sonlarını Sıfırla'yı tıklatınız.

Resim 1.6: Sayfa sonları
1.5.2. Formüller
Elektronik Tablolama Programında kullanılan formüllerin kendilerinin veya değerlerinin görüntülenmesini seçmek kullanıcıya kalmıştır. Resim 1.7'de Ortalama sütununda 15 sayısal değeri yerine formül gösterilmiştir. Formüllerin görüntülenmesi için menülerden Araçlar»Seçenekler—►Görünüm sırası takip edilerek Formüller seçeneği işaretlenmelidir.
7


Resim 1.7: Formüllerin gösterilmesi ve kılavuz çizgilerinin gizlenmesi 1.5.3. Kılavuz Çizgileri
Elektronik Tablolama Programında kullanılan kılavuz çizgilerinin olması ya da varsa rengini seçmek kullanıcıya kalmıştır. Resim 1.8'de Araçlar»Seçenekler—►Görünüm seçenekleri verilmiştir. Kullanıcı, kılavuz çizgilerinin görüntülenmesini istiyorsa Kılavuz çizgileri seçeneğini işaretler ve bir renk seçer. Resim 1.1 de kılavuz çizgileri gösterilmiştir.

Resim 1.8: Araçlar-Seçenekler-Görünüm seçenekleri
8

1.5.4 . Satır ve Sütun Başlıkları


Elektronik Tablolama Programında kullanılan satır Araçlar»Seçenekler—►Görünüm menüsünden değiştirilebilir.
ve sütun başlıkları
Resim 1.9: Gizlenmiş ve gösterilmiş satır ve sütun başlıkları
1.5.5. Kaydırma Çubukları
Elektronik Tablolama Programında kaydırma çubukları ile ekrana sığmayan tabloların görülmeyen kısımlarını görebiliriz. Yatay ve dikey kaydırma çubukları Resim 1.1'de gösterilmiştir. Birçok görsel özellikte olduğu gibi kaydırma çubuklarının görünümü sırası ile Araçlar»Seçenekler—►Görünüm seçeneğinden değiştirebiliriz. Kaydırma çubuklar kaldırılınca işlevlerini ok tuşları ile yapabiliriz (Resim 1.8).
1.5.6. Durum Çubuğu
Durum çubuğu üzerinden Elektronik Tablolama Programı hakkında o anda yapılan işlem bilgisini alırız. Eğer ekranda daha fazla kullanılan alan istersek sırası ile Araçlar»Seçenekler—►Görünüm seçeneğinden durum çubuğunu kaldırabiliriz. Yatay ve Dikey kaydırma çubukları bağımsız olarak kaldırılabilir (Resim 1.8).
1.5.7. Sayfa Sekmeleri
Sayfa sonu sekmeleri ile Elektronik Tablolama Programında kullanılan birden fazla sayfa arasında geçiş işlemi yaparız. Eğer sadece bir sayfada çalışacaksak ekrandan sayfa sekmeleri gereksizdir. Araçlar»Seçenekler—►Görünüm seçeneğinden kaldırılabilir veya gösterilebilir (Resim 1.8).
1.5.8. Araç Çubukları
Araç Çubukları Elektronik Tablolama Programının çeşitli işlevlerine üzerindeki küçük simgelere tıklamak yoluyla ulaşmamızı sağlayan yapılardır. Araç çubuklarında benzer görevleri çağıran küçük simgelerin olması esastır ancak kullanıcılar kendi araç çubuklarını da yapabilir. Çok kullanılan işlevleri barındıran araç çubukları ekranda göstermek veya istenmeyenleri gizlemek için Görünüm menüsünden Araç Çubukları ve açılan alt menüden de istenen araç çubuğu seçilir (Resim 1.9).

9
9


Resim 1.10: Araç çubukları
1.6. Çalışma Penceresini Bölme
Resim 1.10: Çalışma sayfasını bölümlendirme
10
Elektronik Tablolama Programında çalışırken ilgili sayfanın aynı anda birden çok bölümünü karşılaştırmalı olarak ekranda görmek istersek Pencere menüsünden Böl seçilmelidir. Bu işlem yapılınca sayfa dört bölüme ayrılır ve sayfanın dört farklı bölümü ekranda görüntülenir. Bölümlerde bağımsız olarak hareket edilebilir. Yatayda ve dikeyde bölümlenme olmasın istenirse ilgili bölme çizgisi sütun veya satır çizgilerine kadar kaydırılmalıdır. Böylece ikiye bölünmüş bir sayfa elde edilir (Resim 1.11). İstenirse Pencere menüsünden bölümlendirmeleri dondur seçilerek bölümlendirme çizgileri kaldırılabilir ve bölümlendirme alanları sabitlenir.


UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler
> Bir arkadaşınızla elektronik tablolama > Soru sorma ve cevap verme sırasını
programı ekranındaki bileşenlerin adlarını değiştirin.
bilme oyunu oynayınız.
> Oktuşlarını kullanabilirsiniz.
> Bölünmüş bir çalışma sayfasında
bölüntülerin tablo üzerinde birbirini takip
eden bölümleri göstermesini sağlayınız.
11

EÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME J
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Sık kullanılan EXCEL komutlarına, araç çubukları üzerinde düzenlenmiş
olan araç çubuğu düğmeleriyle ulaşılabilir.
2. ( ) Sütun başlıkları alfabetik sıradadır.
3. ( ) Sayfa görüntüsünü değiştirmek için Düzen menüsünden Normal veya
Sayfa Sonu Önizleme seçeneklerinden biri seçilir.
4. ( ) Elektronik Tablolama Programı kullanıcıları isterlerse kendi görünümlerini
oluşura bilir.
5. ( ) Kılavuz çizgilerini değiştirmek için Araçlar-Seçenekler-Görünüm
seçenekleri kullanılmalıdır.
6. ( ) Çalışma sayfasını bölmek aynı anda iki belge ile çalışmamızı sağlar.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
12

ÖĞRENME FAALİYETİ-2
AMAÇ
Gerekli atölye ortamı ile gerekli materyaller sağlandığında dosyalama işlemi yapabileceksiniz.
ARA ŞTIRMA
> Verilerin saklanmasının önemini araştırınız.
Araştırma işlemleri için; Internet ortamı, bilgisayar yazılım kitapları ve bilgisayar dergilerinden faydalanabilirsiniz
2. DOSYALAMA İŞLEMLERİ
Elektronik Tablolama Programı ile hazırlanan tabloların saklanması ve saklanmış dosyaların açılması için dosyalama işlemleri kullanılır.
2.1. Yeni Dosya Açma
Dosya menüsünden Yeni komutuna tıkladığınızda ekranın sol kısmında görev bölmesi açılacaktır. Görev bölmesinden "Boş Çalışma Kitabı" komutuna tıkladığınızda ekranda "Kitap..." isminde yeni bir Excel çalışma sayfası açılacaktır.

Resim 2.1: Dosya menüsü ve görev bölmesi
13
Yeni komutu aynı zamanda Standart Araç Çubuğunda da bulunmaktadır. Eğer buradaki Yeni simgesine tıklarsanız herhangi bir menü ya da pencere açılmadan varsayılan standartlarda bir Excel Çalışma Kitabı açılacaktır. Resim 2.1'de dosya menüsü seçenekleri ve görev bölmesi gösterilmiştir.

2.2. Var Olan Bir Dosyayı Açma
Bir Elektronik Tablolama Programı Çalışma Kitabını açmak için kullanılır. Bu komutun Yeni komutu ile bir benzerliği yoktur. Yeni komutu ile yeni ve boş bir Excel Çalışma Kitabı oluşturulurken, Aç komutu ile daha önce hazırlanmış ve kaydedilmiş bir Excel çalışma kitabına ulaşılır ve açılır. Aç komutu verildikten sonra gelen pencerede açılmak istenen sayfa veya sayfaların (CTRL tuşuna basılı olarak çok sayıda isim seçilebilir) ismi seçilir ve Aç butonuna basılır.

Resim 2.2: Dosya açmak
2.3. Dosyayı Kapatma
Kullanmakta olduğumuz çalışma kitabını kapatmak için Dosya menüsünden Kapat seçilmelidir. Eğer çalışma kitabı üzerinde bir değişiklik yapılmış ise kaydetme seçenekleri görüntülenecektir.
2.4. Dosya Kaydetme
Kullanmakta olduğumuz çalışma kitabı üzerinde yapılan son değişiklikleri saklamak için Dosya menüsünden Kaydet seçilir. Çalışma kitabı eğer ilk defa kaydedilecekse yani dosyaya kayıt yeri ve adı verilmemişse Farklı Kaydet seçeneği otomatik olarak aktif olacaktır. Eğer çalışma kitabı daha önce kaydedilmiş ise ekranda bir değişiklik olmadan kaydetme işlemi yapılacaktır.
14

2.5. Dosyayı Farklı Kaydetme
Kullanmakta olduğumuz çalışma kitabı ilk defa kaydedilecekse veya daha önce kaydedilmesine rağmen farklı isimle ya da farklı bir klasöre bir kopyası oluşturulacaksa Dosya menüsünden Farklı Kaydet Seçilir. Çıkan pencereden dosyanın kaydedilme yeri ve dosya ismi seçilir (Resim2.3).

Resim 2.3: Dosyayı farklı kaydetme ve kaydetme seçenekleri
2.5.1. Şifreli Kaydetme
Kaydettiğimiz bir çalışma sayfasının başkası tarafından açılmasını istemiyorsak açma parolası, görüntülenmesini istiyor ancak değiştirilmesini istemiyorsak değiştirme parolası koyulabilir. Parola koyma işlemine Farklı Kaydet penceresinde gelen sırasıyla Araçlar»Genel Seçenekler menüsünden ulaşabiliriz. Bir parola verdiğimizde Elektronik Tablolama Programı verilen parolayı tekrar girerek onaylamamızı isteyecektir.
15


Resim 2.4: Şifreli kaydetme seçenekleri
2.5.2. Kayıt Türünü Değiştirme
Elektronik Tablolama Programı çalışma kitabını kaydederken önceki sürümlerinde açmak ya da Web üzerinde yayınlamak için farklı türlerde kaydetme seçenekleri sunar. Farklı Kaydet penceresinden ulaşılabilecek kayıt türleri resim 2.3'de gösterilmiştir.
16

c

UYGULAMA FAALİYETİ


İşlem Basamakları Öneriler
> Hazırladığınız bir tabloyu kaydediniz ve tekrar açınız.
> Hazırladığınız bir tabloyu şifreli kaydederek bir arkadaşınızdan açmasını isteyiniz. > Dosya adına ve kaydettiğiniz dizine dikkat ediniz.
> Şifreyi unutmamalısınız.
17

ÇME VE DEÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME İ
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Dosya menüsünden Yeni komutuna tıkladığınızda ekranın sol kısmında
Görev bölmesi açılmadan yeni dosya açılır.
2. ( ) Bir dosyayı açıp üzerinde çalıştıktan sonra kapatmak isterseniz her zaman
bize değişiklikleri kaydetmek isteyip istemediğimizi soracaktır.
3. ( ) Farklı Kaydetmenin amaçlarından biri dosyanın bir yedeğini oluşturmaktır .
4. ( ) Dosya açma parolası verildiğinde doğru parola girilmeden dosya
görüntülenemez.
5. ( ) Dosyayı kaydederken kayıt türü olarak Web Sayfası seçilebilir.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
18

ÖĞRENME FAALİYETİ-3
Gerekli atölye ortamı ile gerekli materyaller sağlandığında hücrelerde seçme, veri girme, düzenleme, kopyalama ve taşıma işlemlerini yapabileceksiniz.
f ARAŞTIRMA

> Clipboard hakkında araştırma yapınız.
> Mouse göstergecinin farklı şekillerde olmasının anlamlarını araştırınız.
Araştırma işlemleri için; İnternet ortamı, bilgisayar yazılım kitapları ve bilgisayar dergilerinden faydalanabilirsiniz.
3. HÜCRELERLE ÇALIŞMA
Elektronik Tablolama Programında veriler hücre adı verilen bölümlere girilir. Hücreler üzerinde yapılacak tüm işlemlere hakim olarak daha nitelikli tablolar hazırlayabiliriz.
3.1. Hücreleri Seçme
Elektronik Tablolama Programında hücreler üzerinde işlemler yapmadan önce hücreleri seçme işlemi yapılmalıdır. Hücrelerin biri ya da bir grubu seçildikten sonra uygulanan komutlar bu hücreler üzerinde geçerli olacaktır.
3.1.1. Bir veya Birden Fazla Hücre Seçme
Elektronik Tablolama Programında bir hücreyi seçmek için üzerine tıklayabilir, ok tuşları ile üzerine gidebilir ya da hücre adresini biliyorsak Düzen menüsünden Git komutunu vererek seçebiliriz.
Yan yana olan birden fazla hücreyi seçmek için ise farenin sol butonuna basılarak seçilecek alan taranmalıdır. Ayrıca ok tuşları seçime başlanacak hücreye konumlanıp Shift tuşuna basıyorken ok tuşları ile seçim yapılacak yöne doğru ilerlemekle de yapılabilir. Bu konu ile ilgili işlem adımları modül ekinde detaylı olarak
gösterilmiştir.

Resim 3.1: Seçilmiş birden fazla hücre

19

3.1.2. Bitişik Olmayan Hücreleri, Satırları, Sütunları Seçme
Elektronik Tablolama Programında birbirini takip etmeyen hücreler üzerinde işlem yapmak için seçme işlemi yapılabilir. Bu işlem sırasında CTRL tuşuna sürekli olarak basmalıyız.CTRL tuşuna basılıyken bağımsız olarak tıklanan her hücre seçilir.
Ayrıca satır ve sütun isimleri tıklanırsa bu satır veya sütunda bulunan bütün hücreler seçilir. Bu işlem sırasında CTRL tuşuna basılıyorsa farklı satır ve sütunlar seçime dahil edilebilir. Bu konu ile ilgili işlem adımları modül ekinde detaylı olarak gösterilmiştir.
3.1.3.Belirli Verileri İçeren Hücreleri Seçme
Elektronik Tablolama Programında bir hücreye girilen farklı türde veriler vardır. Bunlar sabit veriler (sayı veya metin türünde olabilir), formüller (farklı türde formüller) ve açıklamalardır. Bunların dışında bir grup hücreye çeşitli biçimlendirmeler de uygulanabilir. Eğer seçme işlemi yukarda bahsedilen kriterlerin birine göre otomatik olarak yapılacaksa Düzen menüsünden Git>Özel seçeneği seçilerek Resim 3.2 de görünen Özel Git penceresi kullanılır. Bu pencere üzerinde seçilmek istenen hücreleri gösteren seçenek işaretlendiğinde sayfa üzerinde ilgili hücrelerin seçildiği gözlenir.

Resim 3.2: Belirli verileri içeren hücrelerin seçimi 3.1.4. Hücre ve Alanları İsimlendirme
Hücreler veya hücre aralıkları Elektronik Tablolama Programı tarafından satır ve sütun isimleri kullanılarak otomatik olarak isimlendirilir. İlerde kullanacağımız formüllerde de bu isimler kullanılır. Ancak bu isimlendirmelerin akılda kalması zordur (D6 veya D5:F7 gibi) Harf ve rakam çiftinden oluşan bu isimlendirme yerine istediğimiz ismi kullanabiliriz.
20

Yeni verdiğimiz ismi formüller içinde de kullanabiliriz. Önce istenen hücre ya da hücre aralık seçilir daha sonra satır ve sütun adlarının kesiştiği noktada olan adres kutusuna (sayfanın en sol ve üstünde) istenen yeni isim yazılır. Modül ekindeki videoyu seyrediniz.

Resim 3.3: Hücrelere isim verme 3.1.5. Sayfa Seçme
Elektronik Tablolama Programında hazırladığımız kitap birden fazla sayfadan oluşuyorsa istenilen sayfayı seçmek için Resim 1.1'de gösterilen sayfa isimlerinden istenen bir tanesi tıklanır. Böylece istenen sayfa seçilir.
Bir sayfanın içindeki tüm hücreleri seçmek için ise satır ve sütun adlarının kesiştiği yerde bulunan isimsiz hücre tıklanır.
3.2. Hücrelere Veri Girme
Elektronik Tablolama Programında hücrelere veriler aşağıda anlatılan yöntemlerle girilir. Bu konuyu modül ekindeki videolardan daha iyi anlayabilirsiniz.
3.2.1. Çalışma Sayfası Hücrelerine Veri Girme
Elektronik Tablolama Programında bir hücre seçildikten sonra klavyeden veri girişi yapılır. Daha sonra Enter tuşuna basılarak giriş işlemi sonlandırılır. Bir hücre seçildikten sonra formül çubuğu tıklanarak da veri girişi benzer şekilde yapılabilir.
3.2.2 Birden Fazla Hücreye Aynı Veriyi Girme
Elektronik Tablolama Programında birden fazla hücreye veri girmek için yukarda anlatılan yöntemlerle hücreler seçilir ve formül çubuğu tıklanarak istenen veri formül çubuğuna yazılır. CTRL+Enter tuşlarına birlikte basılınca birçok hücreye veri girilmiştir.
3.2.3 Sürükleme Yöntemi ile Veri Girme
Elektronik Tablolama Programında bir hücreye veri girildiğinden hücrenin sağ alt köşesinde fare bekletilirse fare göstergeci şekil değiştirir. Bu sırada farenin sol butona basılı olarak fare kaydırılırsa ilk hücreye yazılan veriler diğer hücrelerde girilmiş olur.
21

3.2.4. Özel Veri Listelerini Kullanma ve Oluşturma
Elektronik Tablolama Programında Özel veri serisi, bir sütunu tekrarlanan bir biçimde (örneğin, Kuzey, Güney, Doğu, Batı) doldurmada kullanılan bir veri takımıdır. Çalışma sayfasında listelediğiniz varolan öğelerden özel bir veri serisi oluşturabilirsiniz veya yeni listeler ekleyebilirsiniz.
Veri listesi olarak kullanmak istediğiniz ögelerin listesini giriniz ve listeyi çalışma sayfasında seçiniz. Araçlar menüsünden Seçenekler'i tıklayınız, sonra Özel Listeler sekmesini tıklayınız. Seçili listeyi kullanmak için, Veri Al'ı tıklayınız veya yeni bir liste yazmak için, Özel listeler kutusunda Yeni liste'yi seçiniz, sonra girdileri ilk girdiden başlamak üzere Liste girdileri kutusuna yazınız. Her bir girdiden sonra ENTER tuşuna basınız. Liste tamamlanınca Ekle'yi tıklayınız. Böylece yeni veri listesi oluşturabilirsiniz.
Elektronik Tablolama Programında hazır olan bir listeyi kullanmak için ilk iki verisini girdikten sonra bu verileri seçiniz ve sürükle-bırak yöntemiyle diğer hücrelere verileri taşıyınız.




Resim 3.4: Özel veri listesi ekleme

Resim 3.5: Özel veri listeni kullanmak

3.2.5. Temel Aritmetik Formül Girişi
Elektronik Tablolama Programında bir hücreye aritmetiksel formül girmek için hücreye girilecek formülün başına eşittir ( = ) işareti konulmalıdır. Daha sonra istenen formül veya aritmetiksel işlem yazılabilir. Aritmetiksel işlemlerde ve formüllerde hücre isimleri veya adresleri bir değişken gibi kullanılabilir.
22


Resim 3.6: Aritmetiksel formül girişi
3.3. Hücreleri Düzenleme
Elektronik Tablolama Programında veri girilmiş hücreler üzerinde düzenleme işlemleri yapılabilir. Bu düzenleme işlemleri hücrenin kendisi veya içindeki veri üzerinde olabilir. Modül ekinden ilgili videoları seyrederek konuyu daha iyi anlayabilirsiniz.
3.3.1.Hücre İçeriğini Silme
Elektronik Tablolama Programında bir hücrenin veya bir grup hücrenin içindeki veriyi silmek için önce hücreler seçilir ve DEL tuşuna basılır.
3.3.2.Hücre İçeriğini Düzenleme
Elektronik Tablolama Programında bir hücrenin içindeki veriyi düzenlemek için öncelikle fare ile hücre üzerinde çift tıklama yapılır veya hücre üzerinde tek tıklama yapıldıktan sonra formül çubuğu tıklanır daha sonra düzeltme işlemi için imlecin konumu ok tuşları ile hücre içindeki veri üzerinde değiştirilir.
3.3.3.Hücreleri Birleştirme
Hücre birleştirme, bir grup hücreye tek veri yazmak veya görsel olarak tabloyu düzenlemek amacı ile yapılır. Elektronik Tablolama Programında birleştirilecek hücrelerin öncelikle seçilmesi gerekir. Ancak birbirini takip eden hücreler birleştirilebilir. Hücreler seçildikten sonra Biçimlendirme Araç çubuğundaki Birleştir ve Ortala butonuna basılır veya sırası ile Biçim»Hücreler seçilir ve Hizalama sekmesinde olan Hücreleri Birleştir seçeneği tıklanır.
3.3.4. Hücre, Satır ve Sütun Ekleme
Elektronik Tablolama Programında sağ buton menüsü ile birçok işleme kısa yoldan ulaşabiliriz. Ekleme işlemleri de kolaylıkla sağ buton menüsünde gelen EKLE seçeneği ile yapılabilir. Sağ buton menüsü hangi bölüm üzerinde tıklanırsa o bölüm üzerinde yapılabilecek işlemlere göre şekillenir.
23


Resim 3.6: Hücre ekleme seçenekleri

Eğer bir hücre üzerinde Sağ Buton»Ekle seçilirse hücre ekleme, bir satır ismi üzerinde seçilirse satır ekleme ve bir sütun üzerinde seçilirse sütun ekleme işlemi gerçekleşir. satır ve sütun eklemelerinde satır ve sütunlar aşağıya ve sağa kayarken hücre eklemede kayma yönünü veya şeklini kullanıcı seçer (Resim 3.7).

3.3.5.Hücre, Satır ve Sütun Silme
Silme işlemleri sağ buton menüsünde gelen SİL seçeneği ile yapılabilir. Sağ buton menüsü hangi bölüm üzerinde sağ butona tıklanırsa o bölüm üzerimde yapılabilecek işlemlere göre şekillenir. Eğer bir hücre üzerinde Sağ Buton»Sil seçilirse hücre silme , bir satır ismi üzerinde seçilirse satır silme ve bir sütun üzerinde seçilirse sütun silme işlemi gerçekleşir. Satır ve sütun simgelerinde satır ve sütunlar yukarı ve sola kayarken hücre silmede kayma yönünü veya şeklini kullanıcı seçer.
3.3.6.Bir İşlemi Geri Alma veya Yenileme
Elektronik Tablolama Programında yapılan her işlem dosya kaydedilinceye kadar saklanır. Bunun anlamı dosyayı kaydetmeden önceki bütün işlem adımlarına ulaşılabilir. Bir önceki işlem adımına dönmek için Geri Al ve geri alınmış bir işlemi tekrar uygulamak için Düzen menüsünden geri alınan işlemi yenile komutu kullanılabilir.
3.3.7.Veri Bulma veya Değiştirme
Elektronik Tablolama Programında sayfa içinde geçen bir ifadeyi bulmak ve onu başka bir ifade ile değiştirmek mümkündür. Düzen menüsünden Bul seçeneği ile bulma ve değiştirme işlemleri yapılabilir. Resim 3.7'de sayfa içinde "Dersin" ifadesi bulunmuş ve istenirse "Versin" ifadesi ile değiştirilecek. Resimde tümünü bul seçeneği seçildiği için sayfa içinde bulunmak istenen ifadenin geçdiği tüm hücreler listelenmiştir. Bu liste üzerinden istenen satır seçilerek değiştirme işlemi yapılabilir.
24


Resim 3.7: Bul ve değiştir
3.4. Verileri Kopyalama ve Taşıma
Kopyalama bir hücredeki değerin başka bir hücreye aynen aktarılmasıdır. Taşıma ise bu aktarma işlemi sırasında ilk hücredeki değerin silinmesidir. Kopyalama ve taşıma işlemleri seçili olan bir grup hücre üzerinde de yapılabilir. Elektronik Tablolama Programında veriler bir hücreden diğerine kopyalanabilir veya taşınabilir.
3.4.1. Hücreleri, Satırları, Sütunları Kopyalama
Kopyalanacak hücre ya da hücre grubu seçildikten sonra klavyeden Ctrl+C (kopyala kısa yolu) tuşlarına beraber basılır (Kopyalama satır veya sütun için yapılacaksa satır veya sütun seçme işlemi yukarda bahsedildiği gibi yapılır). Daha sonra hedef hücre seçilerek Ctrl+V (yapıştır kısa yolu) tuşlarına beraber basılır.
Kopyalama işlemi Düzen menüsünden ve sağ buton menüsünden de Kopyala ve Yapıştır seçenekleri ile yapılabilir.
3.4.2. Hücreleri, Satırları, Sütunları Taşıma
Taşınacak hücre ya da hücre grubu seçildikten sonra klavyeden Ctrl+X (Kes kısa yolu) tuşlarına beraber basılır (Kesme satır veya sütun için yapılacaksa satır veya sütun seçme işlemi yukarda bahsedildiği gibi yapılır). Daha sonra hedef hücre seçilerek Ctrl+V (yapıştır kısa yolu) tuşlarına beraber basılır.
Kesme işlemi düzen menüsünden ve sağ buton menüsünden de Kes ve Yapıştır seçenekleri ile yapılabilir.
25

3.4.3. Özel Yapıştırma İşlemleri
Taşıma veya kopyalama yapılırken kaynaktan alınan veriler (kopyalanan veriler) ve biçimler üzerinde seçme yapılarak yapıştırma işlemi gerçekleştirilebilir. Hatta kaynaktan alınan sayısal veriler ile hedef üzerinde (verilerin yapıştırıldığı alan) dört temel işlem bile yapılabilir. Ek olarak Bağ Yapıştır ile kaynağın değişmesi durumunda hedefin de değişmesi sağlanabilir.
Özel yapıştırma işlemi kullanılacaksa kopyalama ya da kesme işleminden sonra Yapıştır yerine Özel Yapıştır seçeneği Düzen ya da sağ buton menüsünden seçilir. Ekrana gelen pencerede istenilen seçenekler işaretlenerek (Her bölümden yalnız biri seçilebilir) yapıştırma işlemi tamamlanır.

Resim 3.8: Özel yapıştır 3.4.4. Çalışma Sayfasını Kopyalama Ve Taşıma


Resim 3.9: Sayfa kopyala veya taşı

Elektronik Tablolama Programında kullanılan sayfalar Resim 1.1'de gösterilmiştir. Bir sayfa ismi üzerinde sağ buton ile tıklandığında çıkan menüden Taşı veya Kopyala seçilir. Çıkan pencereden Kopya oluştur seçeneği seçilmez ise taşıma işlemi seçilirse kopyalama işlemi gerçekleştirilir. Ayrıca sayfanın yeni konumu da bir sayfa ismi seçilerek belirlenir. Taşıma veya kopyalama belirlenen sayfadan sonraya yapılır. Aynı anda birden fazla kitap ile çalışılıyorsa hedef kitap ismi de bu pencereden seçilebilir.

26

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler
> Derslerinizin isimlerinin ve bu derslerden aldığınız notların bulunduğu bir tablo hazırlayınız.
> Yazılı ve sözlülerin sayısı birden fazla olacağı için bu sütunların başlıklarında hücre birleştirme yapınız.
> İkinci dönem için alacağınız notları yazmak için yeni bir sayfa ekleyiniz.
> 100 aldığınız bütün dersleri bulunuz. > Verileri girerken aynı notu aldığınız dersler için kopyalama ve yapıştırma yöntemini kullanınız.
> Birleştirme araç çubuğundan yapılırsa ortalamada yapılacaktır.
27

ÇME VE DEÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME İ
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Birden fazla hücre seçiminde ALT tuşu kullanılır.
2. ( ) Bir hücreyi isimlendirmek formüllerde kolay kullanım sağlar.
3. ( ) Ctrl+Enter ile seçilen çok sayıda hücreye aynı veri girilir.
4. ( ) Veri listeleri hazır olarak gelir ve kullanıcıların yenilerini eklemesi
mümkün değildir.
5. ( ) Tüm formüller + işareti ile başlamalıdır.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
28

ÖĞRENME FAALİYETİ-4
f AMAÇ J
Gerekli atölye ortamı ve materyaller sağlandığında sayfa yapısını ayarlayabilecek ve sayfa yazdırma seçeneklerini kullanarak çıktılar alabileceksiniz.
ARA ŞTIRMA
> Okul idaresinden Elektronik Tablolama Programında hazırlanmış ve yazıcıdan çıktı
alınmış örnekler isteyerek inceleyiniz.
> Yazıcılar hakkında araştırma yapınız.
4. ÇALIŞMA SAYFASI AYARLARI VE YAZDIRMA SEÇENEKLERİ
Elektronik Tablolama Programında hazırlanan tablolar sayfa yapıları düzenlenerek yazıcıdan çıktı olarak alınır. Elektronik Tablolama Programının temel kullanım amacı da budur. Modül ekindeki ilgili videoları seyrederek konuyu daha iyi kavrayabilirsiniz.
4.1.Çalışma Sayfası Ayarları
Elektronik Tablolama Programında sayfanın boyut, kenar boşlukları vb. ayarlarına Dosya menüsünden Sayfa Yapısı seçeneğinden ulaşılır. Bu pencerenin iki sekmesi aşağıdaki resimlerde gösterilmiştir.


Resim 4.1: Sayfa ayarlar 4.1.1. Sayfa Yönü


Resim 4.2: Kenar boşlukları ayarlar

Resim 4.1'de görüldüğü gibi sayfa yazıcıdan yatay veya dikey alınmak üzere ayarlanabilir. Bu seçenek yapacağımız tablonun ebatlarına göre ayarlanır. Şayet tablomuzun boyu enine göre daha uzun olacaksa sayfa yapısı dikey olarak seçilmelidir.
29

4.1.2. Sayfa Boyutu
Resim 4.1'de görüldüğü gibi kâğıt boyutu daha önceden standart kabul edilen ölçülerden biri (A4, A3 vb.) olarak seçilebilir.
4.1.3. Kenar Boşlukları
Elektronik Tablolama Programında hazırlanan tablolar yazıcıdan çıktı alınırken sayfanın kenarlarından boşluk bırakılabilir. Bu boşluklar cilt yapımı vb. amaçlarla kullanılabilir. Ayrıca kenar boşlukları sayfanın daha güzel görülmesini sağlar. Kenar boşluklarının verilmesinin teknik bir nedeni de bazı yazıcıların sayfanın uç noktalarına baskı yapmamasıdır.
Resim 4.2'de görüleceği gibi sayfanın üzerinde dört temel kenar boşluğu vardır. Üst bilgi ve Alt bilgi boşluğu sayfanın kullanılabilen alanlarıdır. Bu alanlara çeşitli bilgiler yazılabilir.
4.2. Çalışma Sayfası Ekleme, Silme ve Ad Değiştirme


Resim 4.3: Sayfalar üzerinde açılan sağ tuş menüsü

Elektronik Tablolama Programında bir sayfa isminin üzerinde sağ tuş tıklanarak açılan menü yardımı ile yeni sayfa eklemek, silmek ve yeniden adlandırmak mümkündür. Silme işlemi seçilirse ve sayfa boş değilse veri kaybı olacağını belirten uyarı penceresi gelecektir. Yeniden adlandırma işlemi sayfa adı çift tıklanarak da yapılabilir. Ekle seçeneği ise ekrana bir pencere getirir. Bu pencereden boş sayfa ya da hazır şablonlar eklenebilir.

4.3. Çalışma Sayfası Yazdırma Ayarları
Elektronik Tablolama Programında hazırlanan tablolar bilgisayar sistemimize bağlı yazıcıdan basılırken bazı ayarlar yapmamıza olanak tanır. Basılacak sayfa sayısı veya aralığı bunlara örnek olarak verilebilir. Resim 4.4'te Dosya menüsünden yazdır seçildikten sonra ekrana gelen pencere verilmiştir. Bu pencerede yazıcı ayarları ile sistemimize bağlı olan yazıcıyı tanımlarız. Yazdırma aralığı bölümünden aktif olan sayfanın tümünü veya belirli sayfalarını bastırmak üzere seçebiliriz. Kopya sayısı ile yazdırılan belgenin çoğaltılmasını ve birden fazla kopya sayısı olduğunda kopyaların yerleşimini Harmanla seçeneği ile ayarlarız. Harmanla seçeneği seçili değilse her kopyanın aynı numaralı sayfalarını peş peşe yazdıracaktır.
30


Resim 4.4: Yazdır seçenekleri
4.4. Yazdırma Alanı Belirleme ve Temizleme
Resim 4.4'te "Yazdırılacak Olan" adı altında toplanmış seçeneklerle kitap içinde yazılacak alan belirlenir. Seçim ile bu pencere açılmadan önce belge üzerinde seçilen alanların yazdırılması, "Geçerli Sayfa" ile kullanılan sayfanın yazdırılması ve "Tüm Çalışma Kitabı" ile de diğer sayfaların da yazıcıya yollanması sağlanır. Ayrıca Resim 4.5 'te adresi belirlenen bir bölümü yazdırma alanı olarak tanımla"rsak bu alanın dışında kalan bilgiler yazdırılmayacaktır. Aynı işlemi Dosya menüsünden "Yazdırma Alanı" altında "Yazdırma Alanı Tanımla" ve "Yazdırma Alanı Temizle" seçenekleri ile de yapabiliriz.
4.5. Baskıda Tekrarlanacak Satırları Veya Sütunları Belirleme

Dosya menüsünden Sayfa Yapısı penceresi üzerinde bulunan Çalışma Sayfası sekmesi üzerinde Yazdırma alanı, üste(satırlar) ve solda(sütunlar) tekrarlanacak alanlar belirlenir. Örneğin Resim 4.5'Te 1. satır ve A sütunu her sayfada tekrarlanacaktır.
Resim 4.5: Yazdırma seçenekleri
31

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler
> Hazırladığınız bir tabloyu yazıcıya yollayınız.
> Yazdırma alanı belirleyerek yazıcıdan sadece bu alanı çıktı olarak alınız.
> Sınav notlarınızın yazıldığı tabloda okul adını başlık sütunu olarak tanımlayınız ve yazıcıya yollanacak her sayfada tekrarlanmasını sağlayınız. > Yazıcının hazır olması gerekir.
32

ÇME VE DEÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME İ
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Sayfa yönü ve boyutu Dosya menüsünden Sayfa Yapısı seçeneğinden
değiştirilir.
2. ( ) Çalışma sayfalarının sayısı arttırılabilir ama isimleri değiştirilemez.
3. ( ) Yazıcıya belgenin istenen sayfası yollanabilir.
4. ( ) Yazdırma seçeneklerinden Harmanla birden çok kopya olduğunda
kullanılır.
5. ( ) Yazdırma alanını belirlemek için Dosya menüsünden Yazdırma Alanının
altında Yazdırma Alanı Tanımla ve Temizle seçenekleri ile de yapabiliriz.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
33

ÖĞRENME FAALİYETİ-5
AMAÇ
Gerekli atölye ortamı ile gerekli materyaller sağlandığında biçimlendirme işlemlerini (hücre ve yazı özelliklerini değiştirme) yapabileceksiniz.
f ARAŞTIRMA
> Resmî evraklarda kullanılan yazı tipini ve boyutunu araştırınız.
5. BİÇİMLENDİRME İŞLEMLERİ
Elektronik Tablolama Programında hücreler ve hücrelerin içindeki veriler istenen görünüş formatına sokulabilir. Yazı tipi ayarları, hücre kenarlıkları vb. işlemlerin ortak adı biçimlendirme işlemleridir. Birçok biçimlendirme işlemleri Biçim menüsünden Hücreler seçeneğinin altındaki sekmeler üzerinde yapılabilir. Konuyu daha iyi anlamak için modül ekindeki videolardan faydalanınız.
5.1. Hücrelerdeki Verinin Biçimini Değiştirme

Resim 5.1: Sayı biçimlendirme
34

Biçim menüsünden Hücreler seçeneğinin altındaki Sayı sekmesi kullanılır. Biçim uygulanacak hücreler seçildikten sonra Kategori bölümünden istenen biçim ve Tür bölümünden de seçilen biçime ait olası farklı türler seçilir.
5.2. Hizalama

Resim 5.2: Hizalama
Biçim menüsünden Hücreler seçeneğinin altındaki Hizalama sekmesi kullanılır. Hizalama bir metinin hücre içindeki yerleşimini ve yazı yönünü ayarlar. Elektronik Tablolama Programında hücre içindeki veri yatayda ve dikeyde hücre içinde istenen yere yazılabilir.
5.3. Yazı Tipi Ayarları
Biçim menüsünden Hücreler seçeneğinin altındaki Yazı Tipi sekmesi kullanılır. Yazı tipi ,boyutu, yazı rengi ve stili değiştirilebilir. Bu temel işlemlerin yanında yazıya efekt ve üzerine çizgi de verilebilir.
35


Resim 5.3: Yazı tipi
5.4. Kenarlıklar
Biçim menüsünden Hücreler seçeneğinin altındaki Kenarlıklar sekmesi kullanılır. Elektronik Tablolama Programında hazırlanan tablolarda hücrelere yazılan verilerin belirginleştirilmesi ve birbirlerinden ayrılması için kenarlık adı verilen çizgiler kullanılır. Kenarlık bir hücrenin dört kenarına verildiği gibi köşegenler de verilebilir. Renk, tip ve kalınlık seçimi yapılabilir.

Resim 5.4: Kenarlıklar
36

5.5. Hücrelere Desen Verme
Elektronik Tablolama Programında bir hücrenin zeminine bir renk vermek veya desen koymak için Biçim menüsünden Hücreler seçeneğinin altındaki Desenler sekmesi kullanılır.
5.6. Biçimleri Temizleme
Hücreleri temizlediğinizde, hücre içeriklerini (formülleri ve verileri), biçimleri (sayı biçimleri, koşullu biçimler ve kenarlıklar içinde olmak üzere) veya açıklamaları kaldırırsınız, ancak boş hücreleri çalışma sayfasında bırakırsınız. Düzen menüsünden Sil'i tıklyarak hücreleri sildiğinizde ise, Elektronik Tablolama Programı sildiğiniz hücreleri çalışma sayfasından kaldırır ve çevreleyen hücreleri, boşluğu doldurmak üzere öteler.
Biçimleri veya içeriği temizlenmek istenen hücreler, satırlar veya sütunlar seçilir. Düzen menüsünden Temizle ve ardından Biçimler veya İçerikler seçilir. Tümü seçilirse, hücrenin hem biçimleri, hem içeriği temizlenir. Bu seçenek, hücre açıklamalarını ve veri doğrulamasını da kaldırır.
5.7. Sütün Genişliğini Değiştirme


Resim 5.5: Sütun genişletme

>

Tek bir sütun için: Sütun başlığının sağ tarafındaki sınırı, sütun istediğiniz genişliğe ulaşana kadar sürüklenir.

> Birden çok sütun için: Değiştirmek istediğiniz sütunları seçiniz ve seçilen sütun
başlığının sağ kenarlığını sürükleyiniz. Aynı işlemi, çalışma sayfasındaki tüm
sütunlarda gerçekleştirmek için, Tümünü Seç (sütun ve satırların kesişim noktası)
düğmesini tıklatınız, sonra herhangi bir sütun başlığının kenarlığını sürükleyiniz.
> Belirli bir genişliğe göre: Sütunu seçiniz, Biçim menüsünde Sütun'u işaretleyiniz,
Genişlik'i tıklayınız ve sonra bir sayı giriniz.
5.8. Satır Yüksekliğini Değiştirme


Resim 5.6: Sütun genişletme

>

Tek bir satır için: Satır başlığının sağ tarafındaki sınırı, satır istediğiniz genişliğe ulaşana kadar sürükleyiniz.



>

Birden çok satır için: Değiştirmek istediğiniz satırı seçiniz ve seçilen satır başlığının sağ kenarlığını sürükleyiniz. Aynı işlemi, çalışma sayfasındaki tüm
37

satırlarda gerçekleştirmek için, Tümünü Seç (sütun ve satırların kesişim noktası) düğmesini tıklatınız, sonra herhangi bir satır başlığının kenarlığını sürükleyiniz.
> Belirli bir genişliğe göre: Değiştirmek istediğiniz satırı seçiniz, Biçim menüsünde Sütun'u işaretleyiniz, Yükseklik'i tıklayınız ve sonra bir sayı giriniz.
5.9. Koşullu Biçimlendirme
Elektronik Tablolama Programında bir hücredeki verinin değerine göre yukarıda bahsedilen biçimlerden bazılarının otomatik olarak verilmesine koşullu biçimlendirme denir. Hücre içindeki verinin değerine göre yapılacak biçimlendirme tanımlanmalıdır. Örneğin, bir hücredeki sayısal değer 45'in altındaysa bu hücreye kırmızı zemin rengi verilebilir.
Koşullu biçimlendirme de eklemek, değiştirmek ya da kaldırmak istediğiniz hücreleri seçiniz. Biçim menüsünden Koşullu Biçimlendirme'yi tıklayınız.
Seçili hücrelerdeki değerleri biçimlendirme ölçütleri olarak kullanmak için, Hücre Değeri'ni veya Formülü (Formül kullanılıyorsa karşılaştırma tümceciği gelmeyecektir.) tıklatın, karşılaştırma seçiniz (=,> vb..), sonra da sabit bir değer veya formül yazınız. Biçim'i tıklayınız ve koşul sağlandığında olmasını istediğiniz biçimi seçiniz.
Formül girerseniz, eşit işareti (=) ile başlamanız gerekir. Formül DOĞRU değerine döndüğünde uygulamak istediğiniz biçimlendirmeyi seçiniz (Doğru ya da Yanlış sonuç üretebilecek). Eğer gibi bir formül kullanmak gereklidir.
Başka bir koşul eklemek için, Ekle'yi tıklayınız, sonra adımları yineleyiniz. En çok üç koşul belirleyebilirsiniz. Belirtilen koşullardan hiçbiri doğru değilse, hücreler varolan biçimlerini korur.
Not: Belirlenen koşullardan birden fazlası doğruysa, Elektronik Tablolama Programı, yalnızca ilk doğru koşulun biçimlerini uygular.

Resim 5.7: Koşullu biçimlendirme
38

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler
> Bir hücreye sayı, bir başka hücreye metin girerek iki hücreye çeşitli biçimlendirmeler uygulayınız ve sonuçları gözlemleyiniz.
> Daha önce hazırladığınız notlar tablosunda 45'ten az aldığınız notların yazı renginin kırmızı olmasını sağlayınız. > Sayı, Hizalama, Yazı tipi, Kenarlık işlemlerini uygulayınız.
> Koşullu biçimlendirme kullanınız.
39

ÇME VE DEÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME İ
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Elektronik çalışma tablosunda yazılar 45 derece açı ile yazılabilir.
2. ( ) Yazı tipi değiştirme sırasında yazının ön izlemesi alınabilir.
3. ( ) Sütun genişliği sadece fare ile ayarlanır.
4. ( ) Koşullu biçimlendirme sadece sayısal veriler için kullanılır.
5. ( ) Koşullu biçimlendirmede mantıksal değerler yollayan fonksiyonlar
kullanılabilir.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
40

ÖĞRENME FAALİYETİ-6
AMAÇ
Gerekli atölye ortamı materyaller sağlandığında ekleme seçeneklerini kullanarak sayfayı düzenleyebileceksiniz.
ARA ŞTIRMA
> Elektronik Tablolama Programına eklenebilecek nesnelerin neler olduğunu
araştırınız.
> Windows ortamında kopyalanan bir verinin Elektronik Tablolama Programına
eklenebilir mi? Araştırınız.
6. EKLEME İŞLEMLERİ
Elektronik Tablolama Programında sayfa üzerine çeşitli nesneler ekleyebilir. Konuyu daha iyi anlamak için modül ekinden ilgili videoları seyrediniz.
6.1. Çalışma Sayfasına Üstbilgi veya Altbilgi Ekleme

Resim 6.1: Üstbilgi ve altbilgi
Üstbilgi ve Altbilgi: Hazırlanan bir tabloda yazıcıya dökülen her sayfada tekrarlanan ve sayfanın üstünde ve altında ayrılmış boşluklara yazılan verilerdir. Elektronik Tablolama Programında üst ve alt bilgi girmek için Dosya menüsünden Sayfa Yapısı penceresi açılır ve
41

Üstbilgi/Altbilgi sekmesi seçilir veya Görünüm menüsünden Üstbilgi ve Altbilgi seçilir. Açılan pencereden hazır şablonlar seçilebileceği gibi Özel Üstbilgi ve Özel Altbilgi
seçeneklerinin bulunduğu butonlara basılarak da üst ve altbilgiyi özelleştirebiliriz.
&[Sayfa] , &[ToplamSayfa] , &[Tarih] , &[Saat] , &[Yol] , &[Dosya] veya &[Sekme] ifadelerinden birinin ya da birkaçının yazılması durumunda [ ] işaretleri arasında belirtilen türde veriyi üst ve altbilgiye ekler.
6.2. Çalışma Sayfasına Açıklama Ekleme

Resim 6.2: Açıklama
Elektronik Tablolama Programında hücre üzerine o hücre hakkında bilgi veren bir mesaj eklenebilir. Genellikle bu bilgi mesajı hazırladığımız tablodaki bir hücreye girilecek veri hakkında açıklama yapmak için kullanılır. Açıklama eklenecek hücre seçildikten sonra Ekle menüsünden Açıklama seçilir ve ekrana gelen sar renkte kutucuğa istenen ifade yazılır. Açıklama eklenen hücrelerin sağ üstünde kırmızı bir üçgen şekli bulunur ve fare ile hücre üzerine gelindiğinde açıklama görüntülenir
6.3. Çalışma Sayfasına Sayfa Numaraları Ekleme
Elektronik Tablolama Programında üst ya da alt bilgiye &[Sayfa] yazarak sayfa numarası ekleyebiliriz. Sayfa numarası eklendiği sayfanın yazıcıdan çıktı alınan kaçıncı sayfa olduğunu gösterir.
6.4. Çalışma Sayfasına Tarih ve Saat Ekleme
Elektronik Tablolama Programında üst ya da alt bilgiye &[Tarih] ve &[Saat] yazarak sayfa tarih veya saat ekleriz.
6.5. Çalışma Sayfasına Grafik Ekleme
Elektronik Tablolama Programında birbirleri ile ilişkili verileri Grafik olarak gösterebiliriz. Ekle menüsünden Grafik seçilerek grafik eklenebilir. Grafik ekleme işlemi oldukça karmaşık adımlara sahiptir. Özetle bir grafik oluşturmak için önce uygun formatta veri girilir (Genellikle liste şeklinde bir veya birkaç satıra veya sütuna girilir.). Daha sonra bu veriler seçilir ve Ekle menüsünden Grafik seçeneği seçilir. Çıkan ekranda grafik türü seçilir ve ileri butonu ile sonraki adıma geçilir (Grafiğin anlaşılır olması için veriler ile uygun grafik türü seçilmelidir. Yardım seçeneklerinden Grafik Oluşturma konusunu inceleyiniz). Grafiğe kaynak olan veri alanı düzenlenebilir veya tekrar seçilir ve ileri butonuna basılır. Sonraki adımda grafiğin başlık vb. özellikleri ayarlanır ve ileri butonuna basılır. Son olarak grafiğin oluşturulma yeri seçilir ve Son tıklanır (İlgili videoyu mutlaka seyrediniz).
42

6.6. Çalışma Sayfasına Resim Ekleme
Elektronik Tablolama Programında tablolar üzerinde daha önceden hazırlanmış resimler veya kamera ve tarayıcıdan alınacak resimler eklenebilir. Bunların yanında WordArt, otomatik şekil ve kuruluş şemaları da eklenebilir. WordArt, otomatik şekil ve kuruluş şemaları kullanıcı tarafından belirli adımları geçerek hazırlanırken küçük resimler Elektronik Tablolama Programı ile beraber gelmektedir. Dosya, kamera ve tarayıcıdan alınacak resimler ise çeşitli resim formatlarında dosya şeklinde elde edilir. Eklenen resim dosya formatında ise adı ve yolu açılan pencerelerde belirlenir.



Resim 6.3: Ekle»Resim menüsü
6.7. Çalışma Sayfasına Nesne Ekleme

Resim 6.4: Nesne ekleme
Elektronik Tablolama Programında işletim sistemi tarafından kullanılabilen ses ve video dosyaları, hareketli resimler veya diğer Office bileşenleri ile yapılan dosyalar gibi bileşenlere nesne adı verilir. Ekle menüsünden Nesne seçilir ve açılan pencereden kullanılmak istenen nesne seçilir. Nesne simge olarak da eklenebilir.
43

6.8. Çalışma Sayfaları Arası Bağlantılar Oluşturma
Elektronik Tablolama Programında bir Web sayfasına veya bir dosyaya, aynı çalışma kitabındaki diğer sayfalara, boş bir kitaba veya bir mail adresine bağlantı sağlanabilir. Bütün bu bağlantılara ortak ad olarak köprü adı verilir. Köprü eklemek için Ekle menüsünden Köprü seçilir ve açılan pencereden istenen köprü türü seçilir. Resimde Çalışma Sayfaları Arası Bağlantılar Oluşturma gösterilmiş ve sayfa3'e bağlantı yapılmıştır.

Resim 6.5: Köprü ekleme
44

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler
> Daha önceden oluşturduğunuz > Eklediğiniz üst ve alt bilgiler sayfada
notlarınızın olduğu tabloya üstbilgi olarak görüntülenmez.
okul adınızı ve altbilgi olarak da kendi
adınızı ekleyiniz.
> Zayıf aldığınız dersler için zayıf alma > Kırmızı bir üçgen oluşmalıdır.
nedeninizi açıklama olarak ekleyiniz.
45

ÇME VE DEÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME İ
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Altbilgi eklemek için Dosya menüsünden Sayfa yapısı kullanılır.
2. ( ) Üstbilgi olarak saat eklenemez..
3. ( ) Açıklamalar kullanıcıya bilgi vermek için yazılır.
4. ( ) Çalışma sayfasındaki sayısal veriler tüm grafik türleri için uygundur..
5. ( ) Sayfaya eklenecek küçük resimler Elektronik Tablolama Programında
yüklü olarak gelir.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
46

ÖĞRENME FAALİYETİ-7
AMAÇ
Atölye ortamı ve gerekli materyaller sağlandığında araç çubuklarını ve menüleri özelleştirebileceksiniz.
ARA ŞTIRMA
> Araç çubuğu kullanmanın yararlarını araştırınız.
7. ARAÇ ÇUBUKLARINI VE MENÜLERİ ÖZELLEŞTİRME
7.1. Araç Çubuğuna Simge Ekleme
Resim 7.1: Yeni araç çubuğu simgesi ekleme
47
Elektronik Tablolama Programında kullanıcılara kolaylık sağlayan araç çubuklar standart olarak yüklenir. Araç çubuklarından hangilerinin ekranda sürekli olarak görüntüleneceğine karar verdiğimiz gibi her araç çubuğunun içinde olacak kısa yollara da karar verebiliriz. Hatta yeni araç çubukları bile yapabiliriz. Menülerden sırası ile Görünüm-»Araç Çubukları^Özelleştir seçildikten sonra açılan pencerede Komutlar sekmesi seçilir. Bu sekmede Elektronik Tablolama Programında yapılabilecek bütün işlemler kategoriler halinde gösterilmiştir. Araç çubuğuna eklemek istediğimiz komut kategorisi ve komutun kendisi seçildikten sonra sürükle-bırak yöntemi ile istenilen araç çubuğuna yeni komut eklenir. İşlemin tersi yapılırsa da silme gerçekleştirilir.


7.2. Yeni Araç Çubuğu Oluşturma
Menülerden sırası ile Görünüm»Araç Çubukları»Özelleştir seçildikten sonra açılan pencerede Araç Çubukları sekmesi seçilir. Bu sekmede Yeni butonuna basılır (Resim 7.2-1). Daha sonra açılan pencereye yeni oluşturulan araç çubuğunun adı yazılır (Resim 7.2-2) ve Tamam butonuna basılır (Resim 7.2-3). Oluşturulan araç çubuğu boştur ve komutlar sekmesinden istenen komutlar eklenir (Resim 7.2-4).



Resim 7.2: Yeni araç çubuğu ekleme
7.3. Yeni Menü Oluşturma

Resim 7.3: Yeni menü ekleme
48

Menülerden sırası ile Görünüm»Araç Çubukları»Özelleştir seçildikten sonra açılan pencerede Komutlar sekmesi seçilir. Kategoriler bölümünün en alt satırındaki Yeni Menü seçeneği seçilir (Resim 7.3-1). Komutlar bölümündeki Yeni Menü seçeneği (Resim 7.3-2) sürükle-bırak yöntemi ile menü çubuğuna bırakılır (Resim 7.3-3). Son olarak oluşan yeni menü sağ butonla tıklanarak açılan pencereden menüye ad verilir (Resim 7.3-4).
7.4. Menülere Komut Atama

Resim 7.4: Yeni alt menü ekleme
Menülerden sırası ile Görünüm»Araç Çubukları»Özelleştir seçildikten sonra açılan pencerede Komutlar sekmesi seçilir. Bu sekmede Elektronik Tablolama Programında yapılabilecek bütün işlemler kategoriler halinde gösterilmiştir. Yeni menü olarak oluşturmak için komutlardan biri menü satırının üzerine, alt menü oluşturmak için de bir menü seçeneğinin altına sürükle-bırak yöntemi ile yerleştirilir. İşlemin tersi yapılırsa da silme gerçekleştirilir.
49

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler
> En çok kullandığınız komutların bulunduğu bir araç çubuğu oluşturunuz.
> En çok kullandığınız komutların bulunduğu bir menü oluşturunuz. > Araç çubuğunu Görünüm menüsünden aktif etmeyi unutmayın.
50

EÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME J
Aşağıdaki soruları cevaplayarak faaliyette kazandığınız bilgi ve becerileri ölçünüz.
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Araç çubuklarına sadece o araç çubuğu ile ilgili komutları ekleyebiliriz.
2. ( ) Görünüm-Araç Çubukları-Özelleştir penceresinden yeni menü eklenebilir.
3. ( ) Standart bir menüye yeni alt menü eklenemez.
4. ( ) Yeni araç çubuğu oluşturulurken bir ad verilmeyebilir.
5. ( ) Yeni menü ve yeni araç çubuğu simgesi eklenirken sürükle-bırak işlemi
yapılmalıdır.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
51

ÖĞRENME FAALİYETİ-2
f AMAÇ Ö
Gerekli atölye ortamı ile gerekli materyaller sağlandığında verilerin analizini yapabileceksiniz.
ARA ŞTIRMA

> Verilerin sıralı olmasını veya belirli bir şarta uyanlara kolayca ulaşılmasının önemini araştırınız.
8. VERİLERİN ANALİZİ
8.1. Veri Sıralama

Resim 8.1: Sıralama
Elektronik Tablolama Programında veriler girilirken, bir sütun boyunca aynı türde veri olmasına dikkat edilir. Örneğin Dersler başlığı (sütun başlığı) altında Matematik, Fizik vb. ders isimleri dizilebilir. Ders isimleri ve notları girildikten sonra sıralama yapılmak istenebilir.
Verileri sıralamak için önce sıralama yapılacak sütunlar seçilir (Resim 8.1-1). Eğer sütunlara girilmiş verilerin aynı satır numaraları arasında bir bağlantı varsa (A sütununda yazan Edebiyat ile B,C,D sütunlarındaki notlar ilişkilidir) ilişkili tüm sütunlar seçilmelidir. Eğer seçim genişletilmez ise Elektronik Tablolama Programı bizi uyararak veriler arasındaki ilişkinin bozulacağını söyler (Sıralamadan sonra Biyolojiden alınan not edebiyatın karşısına gelebilir). Veri menüsünden Sırala seçilir(Resim 8.1-2). Açılan pencerede sıralama için 3 ölçüt ve sıralama yönleri seçilir (Resim 8.1-3 ve 4). En az bir ölçütle sıralama yapılır ancak istenirse 2 ölçüt daha girilebilir (Resim 8.1-5). Seçilen alan içinde başlık varsa belirtilmelidir. Ayrıca seçilen alan içinde birleştirilmiş hücre varsa sıralama yapılmayacaktır.
52

8.2. Veri Filtreleme
Bir sütuna girilmiş verileriler içinde tekrarlanan verileri gizleyerek sütundaki tüm verilerin liste halinde gösterilmesi işlemine süzme (filtreleme) denir. Süzme yapılırken verilerin tümü, özel bir tanesi, belirlenen şarta uyanları, veri girilmemiş hücreler veya veri girilmiş hücreler listelenebilir.
Öncelikle filtreleme yapılacak alan seçilir. Daha sonra menülerden sırası ile Veri-»Süz-Otomatik Süz seçilirse (Resim 8.2-1) seçilen alanın sütun başlıklarında filtreleme esaslarını belirleyecek kutucuklar belirir. Bu kutucuklar tıklanınca açılan pencereden seçim yapıldıktan (Resim 8.2-2) sonra seçime uyan değerler listelenir (Resim
8.2-3).

Resim 8.2: Süzme
8.3. Yazım Denetimi
Veri girişi sırasında kullandığımız dilin kurallarına aykırı ifadeler kullanmışsak ya da yanlışlıkla hatalı giriş yapmışsak Yazım Denetimi ile bu hataları düzeltebiliriz. Araçlar menüsünden Yazım Kılavuzu seçildiğinde (Resim 8.3-1) yazım denetimi penceresi açılır. Bu pencere ilk hatalı veri girişinin üzerinde konumlanarak (Resim 8.3-2) ne yapmak istediğimizi seçmemizi bekler. Hatayı sadece bu hücrede yok saymak için Bir Kez Yoksay (Resim 8.3-3), tüm sayfada yok saymak için Tümünü Yoksay (Resim 8.3-4), hata olarak görüntülenen metnin doğru olduğunu belirleyip bu kelime haznesine eklemek için Sözlüğe Ekle (Resim 8.3-5), sadece bu hatayı önerilen düzeltme ile değiştirmek için Değiştir (Resim 8.3-6), tümünü değiştirmek için Tümünü Değiştir (Resim 8.3-7), düzeltmeleri Elektronik Tablolama Programına bırakmak için Otomatik Düzelt (Resim 8.3-8) seçilmelidir. Kullanılan dili değiştirmek için ise Sözlük dili değiştirilir (Resim 8.3-9).
53




8.4. Veri Doğrulama

Resim 8.3: Yazım denetimi

Bir hücreye girilecek verinin uyması gereken şartların belirlenmesine veri doğrulama denir. Veri doğrulama seçenekleri hücre seçildikten sonra girdi iletisi verilmesine olanak tanır. Girdi iletisine rağmen hata yapılırsa hata uyarısı verilebilir. Resim 8.4'te seçilen hücrelere girilecek sayıların 0 ile 100 arasında olmasına, girdi iletisi olarak ve hata uyarısı olarak da "0 ile 100 arasında girilmeli" ayarlanmıştır.. Ayarlar sekmesindeki İzin Verilen seçeneği ile farklı türde verilerin girilmesi sağlanabilir.

Resim 8.4: Veri doğrulama
54

8.5. Alt Toplamlar
Bir veri listesinde girilen sayısal değerler bir başka sütuna da girilen değerlere bağlı olarak giriliyorsa bu sayısal değerleri bağlı olduğu sütunda bulunan değerlere göre gruplayıp toplamlarını alabiliriz (Örnek illere göre satış tutarları). Bu işleme alt toplam adı verilir (Resim 8.5). Alt toplam almak için öncelikle verileri gruplayacağımız değerlere göre sıralı girmek ya da sıralamak gereklidir. Sonra alt toplam alınacak alanlar seçilir ve Veri menüsünden Alt Toplam seçeneği seçilir. "Aşağıdakilerin her değişiminde" bölümüne gruplanacak sütun , "Kullanılacak işlev" yerine toplama , çarpma veya ortalama gibi sayılarla yapılacak işlem, "Alt toplam ekleme yeri" bölümüne de işlev sonunda hesaplanacak değerlerin gösterileceği sütun başlığı girilir.

Resim 8.5: Alt toplamlar
8.6. Verilerin Formunu Oluşturma
Elektronik Tablolama Programında tabloya girilen veriler düzenli bir şekilde girilecekse veya değiştirilecekse çalışma sayfası yerine otomatik olarak oluşturulan Form sayfası kullanılabilir. Verilerin sütun başlıkları ve an az bir örnek veri girildikten sonra veriler seçilir ve Veri menüsünden Form seçilir. Ekranda görüntülenen pencereden veri girişi ve düzeltmesi yapılabilir.
55


Resim 8.6: Verilerin formu
8.7. Metni Sütunlara Dönüştürme
Bir hücreye girilmiş uzun bir metin kelimelerine ya da içinde geçen bir ayraç karakterine göre bölünebilir. Bölünme sonucunda her bir bölüm bir sütunda yer alır. Bölünecek veriyi seçtikten sonra Veri menüsünden Metni Sütuna Dönüştür seçilir. Çıkan pencereden bölmede kullanılacak ayraç karakteri (genel olarak boşluk) seçilir ve SON butonu tıklanır.
8.8. Özet Tablo
Özet tablolar, Elektronik Tablolama Programın gelişmiş özelliklerinden birisidir. Verileri gruplamayı, alt toplamlar almayı ve dış veri tabanına bağlanmayı sağlar. Özet tablolar, topla, say, ortalama gibi sizin belirleyeceğiniz bir işlev kullanarak veriyi özetleyebilir. Alt toplamları veya genel toplamları otomatik olarak ekleyebilir. Bunun dışında hesaplanmış alanlar veya ögeler ekleyerek kendi formüllerinizi kullanabilirsiniz.
Özet tablo yaratmak için, çözümlemek istediğiniz veriyi bulmanıza ve düzenlemenize yardımcı olarak kullanacağınız Özet Tablo sihirbazı kullanılır. Başlamak için, Veri menüsünden Özet Tablo ve Özet Grafik Raporu seçeneğini tıklayınız. Çıkan iletişim kutusu, toplam üç adımdan oluşan özet tablo sihirbazının ilk adımını oluşturur ve size özet tabloyu oluşturacak verilerin nereden alınacağını ve ne tür bir özet tablo oluşturulacağını soracaktır.
Genelde kullanılan veriler doğrudan Elektronik Tablolama Programında yaratılan tablolardır. Ancak istenirse dış bir veri kaynağı ile (Access vb.) yaratılan veriler, birden fazla sayfadan oluşan veriler ya da diğer bir özet tablosu kullanılabilir. Türü ise tablo ya da grafikten biri olarak seçilir ve ileri butonuna basılarak ikinci adıma geçilir. İkinci adım, ilk adımda seçilen seçeneğe göre verilerin yerinin belirtilmesidir. Ardından üçüncü adımda özet tablonun yaratılacağı yer sorulur. Bu yer mevcut çalışma sayfası ya da yeni bir çalışma sayfası olabilir. Son butonuna tıklandığında otomatik olarak düzenlenmiş tabloya özet tablo alan listesinden sütun ve satır başlıkları ile veri öğeleri sürükle-bırak yöntemi ile ilgili yerlere yerleştirilir ve özet tablosu oluşturulur.
56


Resim 8.7: Özet tablosu
57

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler
> Daha önceden oluşturduğunuz > Satır ve sütun adlarını seçime dahil
notlarınızın olduğu tabloya Özet Tablosu ediniz
oluşturunuz.
> Sıralama yapılacak alana ilişkili veri
> Daha önceden oluşturduğunuz içeren tüm alanlar dahil edilmelidir.
notlarınızın olduğu tabloyu derslerin
isimlerine göre sıralayınız.
58

ÇME VE DEÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME İ
Aşağıdaki soruları cevaplayarak faaliyette kazandığınız bilgi ve becerileri ölçünüz.
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Verileri sıralarken azalan veya artan yönde sıralama yapılabilir.
2. ( ) Filtreleme yapılarak veri girilmemiş boş hücreler de listelenebilir.
3. ( ) Yazım denetimi ile hatalı yazdığımız veriler düzeltilir.
4. ( ) Form oluşturmak için veri girmeye gerek yoktur.
5. ( ) Metini sütuna dönüştürme işlemi sonucunda yeni sütunlar oluşur.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
59

ÖĞRENME FAALİYETİ-2
f AMAÇ J
Gerekli atölye ortamı ve materyaller sağlandığında formülleri kullanarak sayfada düzenlemeler yapabileceksiniz.
ARA ŞTIRMA
> Matematiksel denklemlerin çözüm yöntemlerini araştırınız.
9. FORMÜLLER
9.1. Formül Oluşturma
Elektronik Tablolama Programında formül oluşturmak için iki yöntem vardır. Bunlardan birincisi, kullanmak istediğimiz formülün özelliklerini iyi biliyorsak formül çubuğuna =(eşittir) yazmak ve peşinden de kullanmak istediğimiz formülü yazmaktır.
İkinci yöntem ise formül çubuğundaki formül ekle butonunu (üzerinde fx yazan buton) kullanmaktır. Bu butona tıklanınca fonksiyon ekleme sihirbazı görüntülenir. Sihirbazdan ilk olarak kategori (Resim 9.1) seçilir. Sonra bu kategorideki formüllerden biri seçilir (Resim 9.1). Tamam butonuna basılınca formülde kullanılan veri aralıklarını ve diğer özel seçeneklerin belirlendiği pencere açılır. Bu pencere formülün özelliğine göre farklılıklar içerir.

Resim 9.1: Formül ekleme
60

9.2. Formül Kopyalama ve Taşıma
Elektronik Tablolama Programında formüllerin kopyalanma ve taşınması diğer verilerin kopyalama ve taşıma işlemlerinden pek farklı değildir. Hatırlama için Hücrelerle Çalışma faaliyetine bakınız.
Formüller kopyalanır veya taşınırsa içinde geçen alan ve hücrelerde otomatik olarak ötelenir. Diğer bir ifadeyle formülde geçen hücre adresleri kaynak ile hedef arasındaki hücre sayısı kadar artar ya da azalır. Eğer hücre adreslerinin başına $ (dolar) işareti konulursa hücre adresleri sabitlenmiş olur. Örneğin A1 yerine $A1 yazmak gerekir.
9.3. Formülerde Hata Mesajları
Formüllerde oluşan hata mesajları ve düzeltme yöntemleri aşağıda verilmiştir.
> #AD? hatası: Elektronik Tablolama Programında bir formüldeki metni tanımadığı
zaman ortaya çıkar.
> #BOŞ! hatası: Kesişmeyen iki alanın kesişimini belirttiğiniz zaman ortaya çıkar.
> #DEĞER! hatası: Yanlış türde bağımsız değişken veya işleç kullanıldığında ortaya
çıkar.
> #SAYI! hatası: Bir formülde veya işlevde geçersiz sayısal değerler olduğunda ortaya
çıkar.
> #SAYI/0! hatası: Bir sayı sıfıra (0) bölündüğünde ortaya çıkar.
> #YOK hatası: Değer bir işlevde veya formülde kullanılamaz durumdaysa ortaya
çıkar.
> #BAŞV! hatası: Formülde eksik bileşen olduğunda ortaya çıkar.
Genel olarak formüllerdeki hataları düzeltmek için aşağıdakileri yapınız.
> Sağ ve sol ayraçların tümünü eşleyiniz. Bütün ayraçların, eşleşen bir çiftin parçası
olduğundan emin olunuz. Microsoft Excel, formülü oluştururken girilen ayraçları,
eşleştirebilmeniz için farklı renklerde görüntüler.
> Aralık belirtmek için iki nokta işaretini kullanınız. Bir hücre aralığına başvuruda
bulunduğunuz zaman, aralıktaki ilk hücreye yapılan başvuruyla, aralıktaki son
hücreye yapılan başvuruyu ayırmak için iki nokta işareti (:) kullanınız.
> Gereken bütün bağımsız değişkenleri giriniz. Bazı işlevlerin gerekli bağımsız
değişkenleri vardır. Ayrıca, çok fazla bağımsız değişken girmediğinizden emin
olunuz
> Yedi işlevden daha fazlasını iç içe geçirmeyiniz. Bir işlevin içine, yedi düzeyden
daha fazla işlev girilemez veya iç içe geçirilemez.
> Diğer sayfa adlarını tek tırnak işareti içine alınız. Formül, başka çalışma sayfası veya
çalışma kitabındaki değerlere veya hücrelere başvuruda bulunuyorsa ve diğer
çalışma kitabı veya çalışma sayfasının adı alfabetik olmayan bir karakter içeriyorsa,
bu adı tek tırnak işareti ( ' ) içine almalısınız.
> Dış çalışma kitapları için dizin yolunu ekleyiniz Her bağlantının bir çalışma kitabı
adını ve çalışma kitabının yolunu içerdiğinden emin olunuz.
> Sayıları biçimlendirmeden giriniz. Sayıları, formüllere girerken biçimlendirmeyiniz.
Örneğin, girmek istediğiniz değer 1.000 YTL olsa bile, formüle 1000 giriniz.
61

9.4. Formüllerde Döngüsel Başvuruları Kullanma
Bir formül, doğrudan veya dolaylı olarak kendi hücresine geri başvurduğu zaman (formül içinde formülün yazıldığı hücrenin adresi geçerse), buna döngüsel başvuru denir. Açık çalışma kitaplarından birinde döngüsel bir başvuru varsa, Elektronik Tablolama Programı bunların tümünü otomatik olarak hesaplayamaz. Döngüsel başvuruyu kaldırabilir veya Elektronik Tablolama Programın, önceki yinelemenin sonuçlarını kullanarak, döngüsel başvuruda kullanılan her hücrenin hesaplamasını sağlayabilirsiniz.
Dögüsel başvuruları kullanmak için ilgili araç çubuğu aktif edilmelidir. Araçlar menüsünden Özelleştir'i, sonra da Araç Çubukları sekmesini tıklayınız. Daha sonra Döngüsel Başvuru onay kutusunu seçin. Böylece döngüsel başvurular kullanılabilir hale gelecektir.
Döngüsel Başvuru araç çubuğunda sayfamızda döngüsel başvuru yapılmış hücre adresleri ve başvuruları oklarla göstermeyi sağlayan butonlar bulunur.

Resim 9.2: Döngüsel başvuru
9.5. Koşullu Formüller
Doğru ya da yanlış sonucu üreten veya formül içinde geçen şartın doğru ya da yanlış olması durumuna göre çalışan formüllerdir.
9.5.1. Eğer
Belirttiğiniz koşul DOĞRU olarak değerlendirilirse bir değer, YANLIŞ olarak değerlendirilirse başka bir değer verir. Değerler ve formüller üzerinde koşullu sınamalar yürütmek için EĞER fonksiyonunu kullanınız.
=EĞER(mantıksal_sınama;eğer_doğruysa_değer;eğer_yanlışsa_değer) =EĞER(A10=100; "Bütçe içinde";"Bütçeyi aşıyor")
> Mantıksal_sınama: DOĞRU veya YANLIŞ olarak değerlendirilebilecek herhangi bir değer veya deyimdir. Örneğin, A10=100, mantıksal bir deyimdir; A10 hücresindeki değer 100'e eşitse, deyim DOĞRU olarak değerlendirilir. Tersi
62

durumda, YANLIŞ olarak değerlendirilir. Bu bağımsız değişken herhangi bir karşılaştırma hesabı işleci kullanabilir.
> Eğer_doğruysa_değer: Mantıksal_sınama DOĞRU ise verilen değerdir. Örneğin,
metin dizesindeki bu bağımsız değişken "Bütçe içinde" ise ve mantıksal sınama
bağımsız değişkeni DOĞRU olarak değerlendirilirse, EĞER fonksiyonu "Bütçe
içinde" metnini görüntüler. Mantıksal sınama DOĞRU ise ve eğer_doğruysa_değer
boşsa, bu bağımsız değişken 0 (sıfır) değeri verir. DOĞRU sözcüğünü görüntülemek
üzere bu bağımsız değişken için DOĞRU mantıksal değerini kullanınız.
Eğer_doğruysa_değer başka bir formül olabilir.
> Eğer_yanlışsa_değer: Mantıksal_sınama YANLIŞ ise verilen değerdir. Örneğin,
metin dizesindeki bu bağımsız değişken "Bütçeyi aşıyor" ise ve mantıksal sınama
bağımsız değişkeni YANLIŞ olarak değerlendirilirse, EĞER fonksiyonu "Bütçeyi
aşıyor" metnini görüntüler. Mantıksal_sınama YANLIŞ ise ve eğer_yanlışsa_değer
belirtilmemişse (bu, eğer doğruysadeğer'inden sonra virgül olmamasıdır) YANLIŞ
mantıksal değeri verilir. Mantıksal_sınama YANLIŞ ise ve eğer_yanlışsa_değer
boşsa (bu, eğer doğruysa değer'inden sonra bir virgül ve onu izleyen kapatma
parantezi olması durumudur) 0 (sıfır) değeri verilir. Eğer_yanlışsa_değer başka bir
formül olabilir.
9.5.2.Ve
Tüm bağımsız değişkenleri DOĞRU'ysa DOĞRU'yu verir; Bir ya da daha fazla bağımsız değişkeni YANLIŞ'sa YANLIŞ'ı verir.
VE(mantıksal1;mantıksal2; ...) VE(A 10< 100; A20="Dikkat")

Resim 9.3:Mantıksal formüller
63
Mantıksal 1; mantıksal2;... DOĞRU ya da YANLIŞ olabilen, test etmek istediğiniz 1 ile 30 arası koşuldur.

9.6. Matematiksel Formüller
Rakam içeren bir grup hücre üzerinde işlem yaparak bir sonuç bulan formüllerdir.
9.6.1. Toplam Formülü
Hücre aralığındaki tüm sayıları toplar.
TOPLA(sayı1;sayı2;...). TOPLA(13;A1:A20;DOĞRU)
Sayı1, sayı2, ... toplamını veya toplam değerini istediğiniz 1 ile 30 arasında bağımsız değişkendir.
9.6.2. Yuvarlama Formülü
Sayıyı belirlenen sayıda basamağa yuvarlar.
YUVARLA(sayı; sayı_rakamlar) YUVARLA(21,23254;3) ise sonuç 21,233 olur
Sayı yuvarlamak istediğiniz sayıdır. Sayı_rakamlar sayıyı yuvarlamak istediğiniz basamak sayısını belirtir. Sayı_basamaklar 0'dan (sıfırdan) büyükse, sayı belirtilen ondalık hane sayısına yuvarlanır. Sayı_basamaklar 0 ise, sayı en yakın tamsayıya yuvarlanır. Sayı_basamaklar 0'dan küçükse, sayı ondalık virgülün soluna yuvarlanır.
9.6.3. Tamsayı Formülü
Bir sayıyı aşağıya doğru en yakın tamsayıya yuvarlar.
TAMSAYI(sayı) TAMSAYI(8,9) ise sonuç 8'dir.
Sayı aşağı doğru bir tamsayıya yuvarlamak istediğiniz gerçek sayıdır.

Resim 9.4: Matematiksel formüller
64

9.7. Metin Formülleri
Metinler ile çalışmalarda kullanılan formüllerdir.
9.7.1. Hücre Metnini Büyük-Küçük Harfe Dönüştürme Formülleri
Bir hücredeki değeri ya da metin verisini büyük harfe çevirmek için BÜYÜKHARF(metin), küçük harfe çevirmek için ise KÜÇÜKHARF(metin) formülü kullanılır.
Formüllerde geçen metin ifadesi " " Çift tırnak arsında verilen bir veri veya metin girilmiş bir hücre olabilir.
9.7.2. Hücreden Metin Alma Formülü
Bir hücredeki değeri belirtilen sayı biçiminde metne çevirir.
METNEÇEVİR(değer;biçim_metni) METNEÇEVİR(B2;"0,00 TL")
Değer; sayısal değer, sayısal değeri değerlendiren bir formül veya sayısal değer içeren bir hücreye yapılan bir başvurudur. Biçim_metni; Hücreleri Biçimlendir iletişim kutusundaki Sayı sekmesinde Kategori kutusundaki metin biçiminde bir sayı biçimidir.
Bir hücreyi Biçim menüsünde bulunan Hücreler komutunun Sayı sekmesindeki bir seçenekle komutla biçimlendirmek, yalnız biçimi değiştirir, değeri değiştirmez. METNEÇEVİR fonksiyonunu kullanmak bir değeri biçimlenmiş metne dönüştürür; sonuç artık hesaplanmış bir sayı değildir.
9.7.3. Hücrelerdeki Metni Birleştirme Formülü
Birkaç metin dizesini bir metin dizesi şeklinde birleştirir.
BİRLEŞTİR (metin 1 ,metin2,...)
BİRLEŞTİR(",A2," ",A3," için "nehir yoğunluğu ",A4,"/m")
Metin1, metin2, ... tek bir öge olarak birleştirilecek 1 - 30 arasında metin ögesidir. Metin öğeleri metin dizeleri, sayılar veya tek hücre başvuruları olabilir. Metin öğelerini birleştirmek için BİRLEŞTİR işlevi yerine "&" işleci de kullanılabilir.
65


Resim 9.5: Metin formülleri
9.8. Tarih ve Saat Formülleri
Tarih ve saat ile işlemi yapan formüllerdir. Formüllerin sonuçları sistem saati ve tarihine bağlıdır ve doğru sonuç için sistem ayarlarınızı kontrol ediniz.
9.8.1. Tarih Ekleme Formülü
Belirli bir tarihi gösteren sıralı seri numarası verir. Hücre biçimi fonksiyon girilmeden önce Genel ise, sonuç tarih olarak biçimlendirilir.
TARİH(yıl;ay;gün) TARİH(2008;1;35) ise 4 Şubat 2008
Yıl; Yıl bağımsız değişkeni bir ile dört basamak arasında olabilir. Ay, yıldaki ayları gösteren sayıdır. Ay 12'den büyükse, belirtilen yılın ilk ayına bu sayı kadar ay ekler. Örneğin, TARİH(2008;14;2) 2 Şubat 2009 tarihini gösteren seri numarasını verir. Gün; aydaki günleri gösteren sayıdır. Gün, belirtilen aydaki gün sayısından büyükse, ayın ilk gününe bu sayı kadar gün ekler. Örneğin, TARİH(2008;1;35) 4 Şubat 2008 tarihini gösteren seri numarasını verir.
9.8.2. Saat Ekleme Formülü
Zaman değerini saat biriminde verir. Saat, 00:00 ile 23:00 arasındaki bir tamsayıdır.
SAAT(seri_nu) SAAT(0,78125)
Seri_nu bulmak istediğiniz saati içeren zamandır. Zaman, çift tırnak işareti arasında metin dizesi olarak (örneğin, "18:45") veya ondalık sayı olarak (örneğin, 18:45'i göstermek üzere 0,78125) girilebilir.
66

9.8.3. İki Tarih Arasında Gün Hesaplama Formülü
360 günlük yıl temelinde (ayda 30 gün) iki tarih arasındaki gün sayısını verir. Sisteminiz 30 günlük ayları temel alıyorsa ödemeleri hesaplamanıza yardımcı olması için bu fonksiyonu kullanınız.
GÜN360(başlangıç_tarihi;bitiş_tarihi)
GÜN360(TARİH(2008;7;23); TARİH(2008;5;23)) -60 sonucunu verir
Resim 9.6: Tarih ve saat formülleri
Başlangıç_tarihi ve bitiş_tarihi aralarındaki gün sayısını öğrenmek istediğiniz iki tarihtir. Başlangıç_tarihi bitiş tarihinden sonra gelirse, GÜN360 negatif bir sayı verecektir. Tarihler TARİH fonksiyonu kullanılarak ya da diğer formüllerin ya da fonksiyonların sonuçları olarak girilmelidir. Örneğin, 23 Mayıs 2008 için TARİH(2008;5;23) kullanılmalıdır. Tarihler metin olarak girilirse sorun oluşturabilir.
67

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler
> Daha önceden oluşturduğunuz notlarınızın olduğu tabloya derslerin ortalama notlarını ve karne notlarını hesaplayınız
> Formülleri yazarken hatalar yaparak uyar mesajlarını inceleyiniz. > Eğer ve toplam formüllerini kullanın
68

EÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME J
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Bir formülde geçen hücre adresinin başına & işareti konursa sabitlenme
gerçekleşir..
2. ( ) #SAYI/0! Hatası bir sayı sıfıra bölünürse oluşur.
3. ( ) Bir formülün içinde başka bir formül kullanılamaz.
4. ( ) Toplam formülü içinde en fazla 10 bağımsız veri kullanılabilir.
5. ( ) Metineçevir formülündeki biçim metni Sayı sekmesinden alınmalıdır.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
69

ÖĞRENME FAALİYETİ-10
AMAÇ
Gerekli atölye ortamı ve materyaller sağlandığında ekleme seçeneklerini kullanarak sayfayı düzenleyebileceksiniz.
f ARAŞTIRMA
> Elektronik Tablolama Programına eklenebilecek nesnelerin neler olduğunu
araştırınız.
> Windows ortamında kopyalanan bir veri Elektronik Tablolama Programına
eklenebilir mi? Araştırınız.
10. ARAÇLARI KULLANMA
10.1. Koruma Oluşturma
Elektronik Tablolama Programı, verilerinize kimlerin erişip değiştirebileceğini denetlemek için birkaç koruma katmanı sağlar.
> Çalışma sayfası koruması: Çalışma sayfalarındaki öğeleri (formül içeren hücreler
vb.) tüm kullanıcıların erişiminden koruyabilir veya kullanıcılara tek tek sizin
belirlediğiniz veri aralıklarına erişim verebilirsiniz.
> Çalışma kitabı düzeyinde koruma: Çalışma kitabı öğelerine koruma
uygulayabileceğiniz gibi, çalışma kitabı dosyasını okuma ve değiştirmeye karşı da
koruma koyabilirsiniz. Çalışma kitabı paylaşılıyorsa, özel kullanıma dönmesini
engelleyebilir ve değişiklik geçmişinin silinmesini önleyebilirsiniz.
Çalışma sayfası öğelerini koruma işlemi şu başlıklar altında yapılabilir.
• Öğeleri tüm kullanıcılara karşı korumaya alma: Kullanıcıların satır ve sütun eklemelerini, silmelerini ve biçimlendirmelerini, kilitli hücrelerin içeriğini değiştirmelerini ve imleci kilitli veya kilitsiz hücrelere taşımalarını önleyebilirsiniz. Varsayılan olarak çalışma sayfasındaki tüm hücreler kilitlenir. Bir çalışma sayfasını korumaya almadan önce, kullanıcıların veri girmesini veya değiştirmesini istediğiniz hücrelerin kilidini iki yolla açabilirsiniz. Hücrelerin kilidini tüm kullanıcılara açmak için, "Hücreleri Biçimlendir" iletişim kutusunun Koruma sekmesini kullanabilirsiniz. Hücrelerin kilidini belirli kullanıcılara açmak için, "Kullanıcıların Aralıkları Düzenlemesine İzin Ver" iletişim kutusunu kullanabilirsiniz. Bu iletişim kutusunda belirlediğiniz ve parola atamadığınız tüm aralıkların kilidi tüm kullanıcılar için açılır. Kilitli bıraktığınız hücreler ise yalnızca, çalışma sayfasını korumaya aldıktan sonra korunur.
70

Kullanıcıların tümünün erişimini sınırlamak istediğiniz diğer çalışma sayfası özellik ve öğeleri arasında Köprüler, Sıralama, Otomatik Süzme, Özet Tablo Raporları, Grafik Nesneleri ve Senaryoları vardır. Bu korumalar tek tek kullanıcı ve veri aralıklarına değil, tüm kullanıcılara ve tüm çalışma sayfasına uygulanır.
Grafik sayfaları için, grafiğin içeriğini değişikliklere karşı koruyabilir ve sayfadaki metin kutuları gibi tüm grafik nesnelerini değişiklik ve silmeye karşı korumaya alabilirsiniz. Korumalı grafik sayfaları, grafiğin kaynak verileri değiştirildikçe güncelleştirilir.
> Belirli kullanıcılara korumalı aralıklar için erişim verme: Windows 2000 işletim
sisteminiz varsa, belirli kullanıcıların belirli hücre ve aralıkları düzenlemelerine izin
verebilirsiniz. Erişim verdiğiniz kullanıcılar, kilitli bile olsa hücreleri düzenleyebilir.
Erişim sınırlamalarınız yalnızca, çalışma sayfasını korumaya aldıktan sonra
etkinleşir.
Aralıklar için izin iletişim kutusunda belirttiğiniz kullanıcılar, parola girmeden aralığı otomatik olarak düzenleyebilirler. Diğer kullanıcılara parola sorulur ve parola giren kullanıcılar aralığı düzenleyebilir. Hücre birden çok aralığa aitse, aralıklardan birini düzenleme yetkisi olan kullanıcılar bu hücreyi de düzenleyebilir. Bir kullanıcı bir kerede birden fazla hücreyi düzenlemeyi denerse ve bu hücrelerin tümünü değil, bazılarını düzenlemeye yetkisi varsa, kullanıcıdan hücreleri birer birer seçip düzenlemesi istenir.
Çalışma kitabı öğelerini ve dosyalarını koruma altına alma şu başlıklar altında yapılır
> Çalışma öğelerini koruma: Kullanıcıların çalışma sayfası eklemelerini veya
silmelerini, gizli çalışma sayfalarını görüntülemelerini önleyebilirsiniz. Ayrıca,
çalışma sayfasını görüntülemek üzere ayarladığınız pencerelerin boyutlarını ve
konumlarını değiştirmelerini de önleyebilirsiniz. Bu korumalar tüm çalışma kitabına
uygulanır.
Kullanıcıların görmediği, ancak makrolar gibi içeriğine erişim kazandığı çalışma kitaplarının tümünü gizlemek için, Pencere menüsünde Gizle komutunu kullanarak tüm çalışma kitabını gizleyin ve gizlediğiniz çalışma kitabını kaydediniz..
> Paylaşılan çalışma kitabını koruma: Paylaşılan çalışma kitabını, kullanıcıların özel
kullanıma geri alamamaları veya değişiklik yapılmış günlüğünüzü silmemeleri için
korumaya alabilirsiniz. Bu tür korumanın kaldırılması için parola girilmesini
isterseniz, çalışma kitabını paylaşıma açmadan önce korumaya almanız gerekir.
Koruma uygulandığında paylaşım otomatik olarak açılır. Bu özelliklerin koruması
kaldırıldığında, paylaşım kapatılır ve kaydedilen tüm değişiklik geçmişi silinir.
Bunun yerine, paylaşımı ve değişiklik geçmişini parola gerekmeksizin korumaya alabilirsiniz. Çalışma kitabı zaten paylaşıma açıksa bu korumayı uygulayabilirsiniz, koruma kaldırıldığındaysa paylaşım kapatılmaz ve değişiklik geçmişi silinmez.
71

> Çalışma kitabı dosyasını görüntüleme ve düzenlemeye karşı koruma: Çalışma kitabını görüntülemek veya dosyada yapılan değişiklikleri kaydetmek için parola girilmesini isteyerek çalışma kitabı dosyasındaki verileri kimin açabileceğini ve kullanabileceğini sınırlayabilirsiniz. Kullanıcıların dosyayı açıp görüntülemek için kullanacakları parola ve dosyayı düzenleyip kaydedebilmeleri için kullanılacak bir başka parola da içinde olmak üzere iki parola ayarlayabilirsiniz. Bu parolalar çalışma kitabı dosyasına uygulanır ve Çalışma Kitabını Koru iletişim kutusuyla sağlanan korumadan farklıdır.
Koruma kullanmak için Araçlar menüsünden Koruma seçilmeli ve açılan alt menüden de koruma yapmak istediğimiz nesnelere göre ilgili seçenek seçilmelidir.


Resim 10.1: Koruma seçenekleri

Resim 10.2: Aralık koruması





Resim 10.3: Sayfayı ve özelliklerini koruma

Resim 10.4: Çalışma kitabını koruma

72

10.2. Çalışma Kitabını Paylaştırma
Çalışma kitabını paylaşma çok sayıda kullanıcı tarafından düzenlenmesini istediğiniz bir çalışma kitabı oluşturmak istediğinizde kullanılır. Ağ üzerinden paylaşılan bir alana kaydedilmiş çalışma kitabı izin verilen ağ kullanıcıları tarafından kullanılabilir. Bir çalışma kitabı paylaşılmadan önce paylaşılacak veriler girilmelidir. Şu özelliklerden herhangi birini eklemek istiyorsanız, bu işlemi paylaşma yapmadan oluşturmalısınız: "Birleştirilmiş Hücreler", "Koşullu Biçimlendirmeler", "Veri Doğrulama", "Grafikler", "Resimler", "Çizim Nesneleri" ve "Diğer Nesneler", "Köprüler", "Senaryolar", "Ana Hatlar", "Alt Toplamlar", "Veri Tabloları", "Özet Tablo Raporları", "Çalışma Kitabı ve Çalışma Sayfası Koruması" ve "Makrolar". Çalışma kitabını paylaştıktan sonra bu özellikleri değiştiremezsiniz.
Araçlar menüsünden Çalışma Kitabını Paylaştır'ı tıklayınız, sonra Düzenleme sekmesini tıklayınız. Aynı anda birden fazla kullanıcının değişiklik yapmasına olanak sağla onay kutusunu seçiniz, sonra Tamam'ı tıklayınız. Uyarıldığınızda çalışma kitabını ağ ortamına kaydediniz.
10.3. İşlemleri Otomatikleştirme (Makro)
Makro, Elektronik Tablolama Programında yapılacak bir dizi işlemin kaydedilip tekrar çalıştırılması işlemidir. Makro oluşturma sesi kasede kaydetme gibidir. İstenildiğinde nasıl kasetteki ses dinlenebiliyorsa istendiğinde makro da çalıştırılıp Elektronik Tablolama Programı işlemlerin ardı ardına yapılması sağlanır. Makroya hücre biçimlendirme ve formül işlemleri başta olmak üzere birçok Elektronik Tablolama Programı fonksiyonu dahil edilebilir. Makrolar aslında Microsoft Visual Basic modülünde saklanan ve işi her gerçekleştirmeniz gerektiğinde çalıştırılabilen bir komut ve fonksiyonlar dizisidir. Yani bir makro kaydettiğimizde Elektronik Tablolama Programı yapılan işlemleri dizi şeklinde fonksiyonlara ve komutlara çevirerek Microsoft Visual Basic modülünde saklar ve daha sonra bu makro çalıştırıldığında aynı işlemler Elektronik Tablolama Programı tarafından otomatik olarak tekrar yapılır.
10.3.1. Yeni Makro Oluşturma


Resim 10.5: Yeni makro kaydı



Makro oluşturmak için Araçlar menüsünde yer alan Makro seçeneği altında Yeni Makro Kaydet kullanılır. Ekrana gelen pencerede Makro adı, makroyu çağırmak için gerekli kısa yol, makronun saklanacağı yer ve üretici açıklaması girildikten sonra tamam butonuna basılır ve makro içinde olmasını istediğimiz işlemler yapılmaya
başlanır.
Makroyu kaydetmek
için Durdur butonuna basılır.

73

10.3.2. Makro Çalıştırma
Makroyu çalıştırmak için oluştururken tanımladığımız kısa yol tuşlarına basılır.
10.3.3. Makroları Düğmelere Bağlama
Bir makroyu düğmeye (buton) bağlamak için öncelikle bir düğme eklemek gerekir. Düğmeler formlar araç çubuğundan sürükle-bırak (1) yöntemi ile sayfa üzerine alındığı anda otomatik olarak makro ata penceresi açılır ve listedeki makrolardan biri seçilir(2) ve tamam butonuna basılır(3).

Resim 10.6: Makrolara düğme bağlama 10.3.4. Makro Kodlarını Düzenleme
Araçlar menüsünden Makro oradan da Visual Basic Düzenleyicisi seçilirse ekrana gelen pencereden kodlar düzenlenebilir.

Resim 10.7: Makroların düzenlenmesi
74

10.4. Enter Tuşunu Yönünü Değiştirme
Hücrede çalışmanızı bitirmek için ENTER tuşuna bastığınızda, Elektronik Tablolama Programı sizi bitişik hücreye taşır veya geçerli hücrede bırakır. Standart olarak bir alt hücreye geçilir.


Resim 10.8: Enter tuşunun yönü

Araçlar menüsünden önce Seçenekler'i, sonra da Düzen sekmesini tıklayınız. Bitişik hücreye geçmek için, Enter'dan sonra seçimi taşı onay kutusunu seçiniz, ardından da Yön kutusundan bir yön seçiniz. Geçerli hücrede kalmak için, onay kutusunun işaretini kaldırınız.

75

c

UYGULAMA FAALİYETİ


İşlem Basamakları Öneriler
> Aktif hücredeki yazı rengini kırmızı > Yazı tipini kullanmalısınız.
yapan bir makro oluşturunuz.
> Bilgisayarınız bir ağ sisteminin parçası
> Hazırladığınız notlar tablosunu ağ olmalıdır.
ortamında arkadaşlarınızla paylaşınız.
76

EÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİRME J
Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. ( ) Hazırladığımız bir belgenin bir sayfasındaki bir sütuna veri girişine karşı
koruma koyabilirsiniz.
2. ( ) Çalışma kitabını paylaşırken hangi kullanıcıların belgeye erişebileceği
seçilebilir. .
3. ( ) Makrolarda formül kullanılmaz.
4. ( ) Makrolar bir düğmeye atanabilir.
5. ( ) Enter tuşuna basıldığında aktif hücrenin değişmemesi sağlanabilir.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
77

MODÜL DEĞERLENDİRME
A.OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruları cevaplayarak faaliyette kazandığınız bilgi ve becerileri ölçünüz.
1. Elektronik Tablolama Programında yazıcıdan 2 sayfa olarak çıkacak bir alanın 1 sayfa
olarak çıkmasını hangi komutla sağlayabiliriz?
A)Böyle bir komut yoktur. B)Bu uygulama ancak makro ile mümkündür. C)Dosya-Sayfa yapısı-Sığdır D)Görünüm-Yakınlaştır-% 50
2. Elektronik Tablolama Programı dosyasının A1 hücresinde yazılı olan
=TOPLA(A5:B10) alanındaki işlevi C1 hücresine taşıdığınızda işlevin alan adresi
aşağıdakilerden hangisine dönüşür?
A) Hiçbir değişiklik olmaz işlev =TOPLA(A5:B10) olarak kalır.
B) İşlev =TOPLA(C5:D10) olarak değişir.
C) İşlev =TOPLA(C5:C10) olarak değişir.
D) İşlev =TOPLA(B5:C10) olarak değişir.
3. Elektronik Tablolama Programında ekranın alt kısmında bulunan ve göstergecin
bulunduğu yere göre bilgi veren çubuğun adı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Formül çubuğu(Formula bar)
B)Durum çubuğu(Status bar)
C)Araç çubuğu(Tool bars)
D)Standart araç çubuğu(Standard tool bars)
4. Seçilmiş alandaki bilgilerin aynısını başka bir alana taşımak için hangi komutlar
kullanılır?
A)Kes/Yapıştır (Cut/Paste) B)Kopyala/Yapıştır (Copy/Paste) C)Düzen/Yapıştır (Edit/Paste) D)Kopyala/Özel yapıştır (Copy/Paste)
5. Elektronik Tablolama Programında daha önceden kaydedilmiş bir dosya nasıl
çağırılır?
A)Dosya/Yeni (Fıle/New) B)Dosya/Aç (Fıle/Open) C)Dosya/Kaydet (Fıle/Save) D)Dosya/Kapat (Fıle/Close)
78

6. İmlecin bulunduğu yere yeni bir satır eklemeyi sağlayan komut aşağıdakilerden
hangisidir?
A)Ekle/Satır B)Ekle/Sütun C)Ekle/Çalışma sayfası D)Ekle/Ad
7. İmlecin bulunduğu yere sayfa sonu işareti konulmak istenirse kullanılan komut
aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ekle/Sayfa sonu B)Düzen/Sayfa sonu C)Görünüm/Sayfa sonu D)Tablo/Sayfa
8. Yapılan tablonun zemin rengi ayarını yapabilmeyi sağlayan komut aşağıdakilerden
hangisidir?
A)Biçim/Hücreler/Desenler B)Biçim/Hücreler/Yazı tipi C)Biçim/Hücreler/Koruma D)Biçim/Hücreler/Kenarlık
9. Excel'de bir hücreye; =EĞER(10>8; "büyük"; "küçük") (veya =IF(10>8; "büyük";
"küçük")) formülü yazılırsa o hücredeki görüntü aşağıdakilerden hangisi olur?

A) Küçük B) Büyük
10. Makrolar için hangisi yanlıştır?

C)10

D)8

A) Visual Basic Düzenleyicisi ile düzenlenebilirler.
B) Kaydedilen bir makroya açıklama eklenebilir.
C) Makrolar butonlar ile çağrılabilir.
D) Makroların isimleri otomatik olarak verilmek zorundadır.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz performans testine geçiniz.
79

B. PERFORMANS TESTİ
AÇIKLAMA: Bu faaliyeti gerçekleştirirken aşağıdaki kontrol listesini bir arkadaşınızın doldurmasını isteyiniz. Sadece ilgili alanı doldurunuz. Aşağıda listelenen davranışların her birinin arkadaşınız tarafından yapılıp yapılmadığını gözlemleyiniz.
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır
Pencere Elemanları ve Görüntüleme Biçimleri
A) Ekran görüntüsünü kendi isteklerinize göre ayarladınız mı?
B) Ekran görüntüsünü yakınlaştırarak küçük punto ile yazılmış yazıları daha net gördünüz mü?
C) Sayfa sonlarını ayarlayarak yazıcıya yollanacak düzenli sayfalar oluşturdunuz mu?
D) Formül çubuğunu kullanarak = işareti ile başlayan formüller eklediniz mi?
E) Çalışma sayfasını bölümlendirerek daha etkin bir kullanım sağladınız mı?
Dosyalama İşlemleri
A) Dosya kaydedip kaydettiğiniz dosyayı tekrar açtınız mı?
B) Dosyayı kaydederken parola koydunuz mu?
C) Birden fazla dosya ile aynı anda çalıştınız mı?
D) Bir dosyayı başka bir tanesinin üzerine kaydettiniz mi?
E) Dosyayı belirli aralıklarla kaydetmenin önemini anladınız mı?
Hücrelerle Çalışma
A) Hücreleri seçtiniz mi?
B) Hücrelere isim koydunuz mu?
C) Özel veri listesi oluşturdunuz mu?
D) Hücreleri birleştirdiniz mi?
E) Sayfa içinde aranan bir veriyi buldunuz mu?
Çalışma Sayfası Ayarları ve Yazdırma Seçenekleri
A) Sayfa boyutunu, şeklini ve kenar boşluklarını ayarladınız mı?
B) Çalışma sayfası eklediniz mi?
C) Hazırladığınız bir tabloyu yazıcıya yolladınız mı?
80

D) Baskıda tekrarlanacak satır ve sütunları belirlediniz mi?
E) Yazdırma alanını belirlediniz mi?
Biçimlendirme İşlemleri
A) Hücreye çeşitli biçimlendirmeler uyguladınız mı?
B) Sütun yüksekliğini değiştirdiniz mi?
C) Koşullu biçimlendirme yaptınız mı?
D) Satır genişliğini değiştirdiniz mi?
Ekleme İşlemleri
A) Altbilgi ve Üstbilgi verdiniz mi?
B) Açıklama eklediniz mi?
C) Sayfa numarası eklediniz mı?
D) Grafik oluşturdunuz mu?
E) Dosyadan resim eklediniz mi?
Araç Çubuklarını ve Menülerini Özelleştirme
A) Yeni araç çubuğu oluşturdunuz mu?
B) Yeni araç çubuğu komutu oluşturdunuz mu?
C) Yeni menü oluşturdunuz mu?
D) Yeni alt menü oluşturdunuz mu?
E) Araç çubuğundan kullanmadığınız simgeleri sildiniz mi ?
Verilerin Analizi
A) Veri sıraladınız mı?
B) Verilere filtreleme yaptınız mı?
C) Yazım denetimi ile hataları düzelttiniz mi?
D) Veri doğrulama yaptınız mı?
E) Özet tablo oluşturdunuz mu?
Formüller
A) Formüllerde döngüsel başvuru kullandınız mı?
B) Koşullu formüller kullandınız mı?
81

C) Metin formülleri kullandınız mı?
D) Tarih ve saat formülleri kullandınız mı?
E) Matematiksel formüller kullandınız mı?
Araçları Kullanma
A) Belgenize koruma koydunuz mu?
B) Hazırladığınız bir belgeyi paylaştınız mı?
C) Yeni bir makro oluşturdunuz mu?
D) Bir düğmeye makro atadınız mı?
E) Enter tuşunun yönünü değiştirdiniz mi?
MODÜL DEĞERLENDİRME
Teorik bilgilerle ilgili testi doğru olarak cevapladıktan sonra, yeterlik testi sonucunda, tüm sorulara evet cevabı verdiyseniz bir sonraki modüle geçiniz. Eğer bazı sorulara hayır şeklinde cevap verdiyseniz eksiklerinizle ilgili bölümleri tekrar ederek yeterlik testini yeniden yapınız.
82

CEVAP ANAHTARLARI
Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme kriterleri) karşılaştırınız, cevaplarınız doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. Yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek konuyu tekrar ediniz.

Öğrenme Faaliyet-1 Öğrenme Faaliyeti-2 Öğrenme Faaliyeti-3
Sorular Cevaplar Sorular Cevaplar Sorular Cevaplar
1 D 1 Y 1 Y
2 D 2 D 2 D
3 Y 3 D 3 D
4 D 4 D 4 Y
5 D 5 D 5 Y
6 Y

Öğrenme Faaliyet-4 Öğrenme Faaliyeti-5 Öğrenme Faaliyeti-6
Sorular Cevaplar Sorular Cevaplar Sorular Cevaplar
1 D 1 D 1 D
2 Y 2 D 2 Y
3 D 3 Y 3 D
4 D 4 Y 4 Y
5 D 5 D 5 D

Öğrenme Faaliyet-7 Öğrenme Faaliyeti-8 Öğrenme Faaliyeti-9
Sorular Cevaplar Sorular Cevaplar Sorular Cevaplar
1 Y 1 D 1 Y
2 D 2 D 2 D
3 Y 3 D 3 Y
4 Y 4 Y 4 Y
5 D 5 D 5 D
83

Öğrenme Faaliyeti-10 Modül Değerlendirme
Sorular Cevaplar Sorular Cevaplar
1 D 1 C
2 D 2 B
Y 3 B
4 D 4 A
5 D 5 B
6 A
7 A
8 A
9 B
10 D
84

ÖNERİLEN KAYNAKLAR
> http://www.excel.web.tr (Haziran 2006)
> http://www.excel.gen.tr (Haziran 2006)
> Elektronik Tablolama Programı yardım menüsü
85

KAYNAKÇA
> Elektronik Tablolama Programı yardım menüsü
86